عصب كشي دندان نوجوانان با اپكس باز و ريشه ناقص
اپكسيفيكاسيون چيست؟
اپكسيفيكاسيون يا درمان اپكس يك روش دندانپزشكي است كه بر روي دندان‌هاي نابالغ با اپكس باز و ريشه ناقص صورت مي‌گيرد. ايمپلنت دندان در رشت درمان اپكسيفيكاسيون معمولا زماني توصيه مي‌شود كه بافت پالپ داخل دندان آسيب ديده يا عفوني باشد. اين مشكل منجر به آبسه يا ساير اشكال عفونت مي‌شود. در طول اپكسيفيكاسيون ، دندانپزشك يا اندودنتيست بافت پالپ عفوني يا مرده را از كانال ريشه جدا مي‌كند و دارو يا مواد پركننده را در اپكس ريشه دندان قرار مي‌دهد تا باعث ايجاد يك سد بافت سخت گردد. در نتيجه از نشت باكتري‌ها، آنتاگونيست‌ها و ساير مواد از حفره دهان به داخل فضاي كانال ريشه جلوگيري مي‌كند.
اين فرآيند به تحريك ريشه كمك مي‌كند تا به درستي رشد كند و دندان را قادر مي‌سازد تا بالغ شده و شكل‌گيري خود را كامل كند. و در نهايت به نوبه خود باعث افزايش شانس بقاي دندان مي‌گردد. اپكسيفيكاسيون معمولا براي درمان پوسيدگي، آسيب، تروما يا ساير آسيب‌ها در بيماران نوجوان كه هنوز دندان‌هاي‌شان كاملا شكل نگرفته‌اند، توصيه مي‌گردد.
مراحل گام به گام اپكسيفيكاسيون
اپكسيفيكاسيون دندان نابالغ به چه صورت چگونه است؟ در اين بخش از مقاله حاضر به بررسي اين نوع درمان دندان نابالغ با اپكس باز و ريشه ناقص خواهيم پرداخت. مراحل اپكسيفيكاسيون به شرح زير است:
آماده سازي دسترسي
ابتدا بايد به محفظه پالپ دسترسي پيدا كرد. دندانپزشك پس از دسترسي، كانال را تميز و ضدعفوني مي‌كند.
آماده سازي شيميايي
در اين مرحله دندانپزشك يا اندودنتيست يك عامل ضد باكتري يا داروي داخل كانالي، مانند هيدروكسيد كلسيم، در كانال قرار مي‌دهد تا به بهبود و تشكيل بافت سخت كمك كند.
دوره مشاهده
بيمار به مدت چند هفته تا چند ماه بايد تحت نظر دندانپزشك خود باشد تا اطمينان حاصل شود كه فرآيندهاي بهبودي و بازسازي آغاز شده است.
معاينه راديوگرافي
از راديوگرافي در فواصل زماني معين براي نظارت بر پيشرفت تشكيل بافت سخت گرفته استفاده مي‌شود. اين كار باعث مي‌شود دندانپزشك يا اندودنتيست مراحل پيشرفت درمان را با دقت بالاتري دنبال كند.
آماده سازي براي تشكيل سد اپيكال
هنگامي‌كه شواهد كافي به مرور زمان از تشكيل بافت سخت در اپكس بدست آمد، كانال تميز شده و شكل مي‌گيرد تا فضايي براي تشكيل سد ايكال ايجاد شود.
تشكيل سد اپيكال
در اين بخش تري اكسيد معدني كه به آن MTA مي‌گويند، در نوك اپكس دندان قرار داده مي‌شود. اين كار باعث مي‌شود كه يك سد بافت سخت ايجاد شود تا ريشه را پشتيباني و تقويت كند.
ترميم نهايي
پس از تشكيل سد اپيكال، كانال با مواد پركننده مناسب كانال ريشه پر شده و دندان با ترميم نهايي مانند روكش، ترميم شده تا محافظت و حمايت طولاني مدت ايجاد گردد.
فوايد اپكسيفيكاسيون
اپكسيفيكاسيون يك روش دندانپزشكي است كه براي تحريك تشكيل يك سد كلسيفيه يا سد اپيكال در دندان آسيب ديده يا عفوني استفاده مي‌شود. در اينجا برخي از مزاياي بالقوه اپكسيفيكاسيون آورده شده است:
حفظ دندان طبيعي اولين فايده اپكسيفيكاسيون است. اين روش به جاي كشيدن دندان طبيعي، امكان حفظ دندان را فراهم مي‌كند كه مي‌تواند گزينه خوبي براي حفظ توانايي جويدن و گفتار طبيعي باشد. اپكسيفيكاسيون همچنين از آسيب بيشتر جلوگيري مي‌كند. اين روش درماني به جلوگيري از گسترش عفونت يا آسيب به ساير دندان‌ها، لثه‌ها يا استخوان فك كمك مي‌كند. بروز اين مشكلات مي‌توانند منجر به مشكلات جدي سلامت دهان شوند.
اپكسيفيكاسيون يك درمان مقرون به صرفه بوده و نسبت به كشيدن و كاشت دندان هزينه كمتري دارد. سرعت بهبود اين نوع از درمان زياد است. اپكسيفيكاسيون يك روش نسبتا سريع و ساده است كه در مقايسه با جراحي كشيدن دندان به حداقل زمان بهبودي نياز دارد. بهبود سلامت دهان و دندان از ديگر مزاياي اپكسيفيكاسيون است. اپكسيفيكاسيون مي‌تواند با درمان پوسيدگي شديد دندان، ضربه و عفونت در كانال ريشه، كه مي‌توانند منجر به از دست دادن دندان، بيماري لثه و ساير عوارض شود، به بهبود سلامت دهان كمك كند.
البته توجه به اين نكته ضروري است كه وضعيت هر فرد منحصر به فرد است و دندانپزشك مي‌تواند اطلاعات بيشتري در مورد اينكه آيا اپكسيفيكاسيون بهترين درمان براي مورد خاص بيمار است يا خير، ارائه دهد.
چه زماني يك دندان نياز به عصب كشي دارد؟
اگر پالپ، كه بافت نرم داخل دندان است كه حاوي اعصاب و عروق خوني است، عفوني يا آسيب ببيند، ممكن است دندان نياز به عمل ريشه داشته باشد. شايع‌ترين علل آسيب يا عفونت پالپ عبارتند از پوسيدگي عميق، اقدامات مكرر دندانپزشكي روي همان دندان، ضربه به دندان، ترك يا شكستگي در دندان. هنگامي‌كه پالپ عفوني شده يا آسيب ببيند، دندان ممكن است دردناك و حساس به دماي سرد و گرم شود. يا ممكن است تورم و حساسيت در لثه‌هاي اطراف بوجود آيد. البته در برخي موارد ممكن است اصلا علائمي وجود نداشته باشد. در صورت عدم درمان، عفونت يا آسيب به پالپ مي‌تواند منجر به آبسه گردد. آبسه يك پاكت پر از چرك است كه درد بيشتر و آسيب به استخوان و بافت‌هاي اطراف را بهمراه دارد. عصب‌كشي روشي است كه در آن پالپ عفوني يا آسيب ديده از دندان خارج و داخل دندان تميز و پر مي‌شود تا از عفونت يا آسيب بيشتر جلوگيري كند. اين روش مي‌تواند به نجات دندان و جلوگيري از نياز به كشيدن دندان كمك كند.
عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز چگونه انجام مي شود؟
عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز با دندان معمولي تفاوت‌هايي دارد. در اين بخش از مقاله به بررسي دقيق اين مراحل خواهيم پرداخت. عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز شامل مراحل ذيل است:
معاينه
در مرحله اول دندانپزشك براي تعيين شكل كانال ريشه و همچنين ارزيابي ميزان آسيب ريشه، با اشعه ايكس از دندان عكس مي‌گيرد.
بي حسي موضعي
پس از بدست آوردن نقشه دقيق ريشه، ناحيه اطراف دندان آسيب ديده با استفاده از بي‌حسي موضعي بي‌حس مي‌شود.
دسترسي
پس از اينكه بيمار كاملا بي‌حس شد، دندانپزشك سوراخي در تاج دندان ايجاد مي‌كند. اين حفره به منظور دسترسي راحت‌تر به محفظه پالپ است.
شروع درمان
دندانپزشك با استفاده از ابزارهاي كوچك، پالپ عفوني يا آسيب ديده را از محفظه پالپ خارج كرده و كانال‌هاي ريشه را تميز كرده و شكل مي‌دهد. هنگامي‌كه كانال ريشه تميز و شكل داده شد، دندانپزشك كانال‌ها را با موادي مانند گوتاپركا پر مي‌كند. به اصطلاح كانال‌ها را مهر و موم مي‌كند. اگر اپكس ريشه دندان هنوز باز باشد، دندانپزشك ممكن است دارويي را در كانال ريشه قرار دهد تا تشكيل بافت جديد در داخل دندان را تحريك كند. سپس دندانپزشك يك پركردگي موقت براي بستن دهانه ايجاد شده در تاج و براي محافظت از دندان قرار مي‌دهد. در قرار ملاقات بعدي، دندانپزشك دندان را بررسي مي‌كند كه آيا به درستي ترميم صورت گرفته است يا خير. همچنين براي بازيابي عملكرد و ظاهر دندان، يك تاج يا پركننده دائمي قرار مي‌دهد.
علل بروز اپكس باز در دندان نابالغ چيست؟
وجود اپكس باز در دندان نابالغ معضلي است كه بايد به سرعت درمان شود. عدم رسيدگي به موقع به آن مي‌تواند مشكلاتي براي بيمار بوجود آورد و در نهايت منجر به از دست دادن دندان طبيعي گردد. بررسي علل بروز اپكس باز در دندان نابالغ مي‌تواند به جلوگيري از بروز اين مشكل يا درمان سريعتر آن كمك شاياني كند. در ادامه به توضيح اين دلايل مي‌پردازيم.
- تروما: ضربه يا آسيبي كه به دندان وارد آمده است، مانند ضربه به دهان، مي‌تواند به بافت پالپ آسيب برساند و از بسته شدن كامل اپكس جلوگيري كند.
- عفونت: اگر حفره يا پوسيدگي دندان به موقع و كامل درمان نشود، مي‌تواند عفونت باكتريايي در پالپ ايجاد كند. اين عفونت ممكن است باعث التهاب و آسيب به پالپ و در نتيجه به باز شدن اپكس بيانجامد.
- عوامل ژنتيكي: برخي از اختلالات ژنتيكي مانند dentinogenesis imperfecta، مي‌تواند باعث ايجاد ناهنجاري در رشد دندان و بروز اپكس باز شود.
- داروها: برخي داروها يا درمان‌ها، مانند شيمي‌درماني يا پرتودرماني، مي‌توانند با دندان‌هاي در حال رشد تداخل داشته باشند و باعث باز شدن اپكس‌‌ها شوند.
- كمبودهاي تغذيه‌اي: كمبود يا عدم تعادل تغذيه‌اي، مانند كمبود ويتامين D يا كلسيم، مي‌تواند بر رشد دندان تاثير بگذارد و باعث باز شدن اپكس‌‌ها گردد.
- افزايش سن: با افزايش سن، سرعت رشد دندان كاهش مي‌يابد و ممكن است در برخي موارد، اپكس به درستي بسته نشود.
- علل ناشناخته: در برخي موارد، علت باز شدن اپكس‌‌ها ممكن است ناشناخته يا ايديوپاتيك بوده و تحقيقات بيشتري براي درك مكانيسم‌هاي زمينه‌اي مورد نياز است.
اپكسيفيكاسيون و اپكسوژنزيس
اپكسيفيكاسيون و اپكسوژنزيس روش‌هاي مختلف دندانپزشكي هستند. اپكسيفيكاسيون روشي براي درمان دنداني با يك پالپ غير حياتي (به معني مرده يا خشك بودن پالپ داخل دندان) است كه رشد ريشه كامل نشده باشد. در اين روش، دندانپزشك يا اندودنتيست تا جايي كه ممكن است پالپ عفوني شده را بر مي‌دارد و آن را با دارويي جايگزين مي‌كند تا مانع ايجاد يك سد بافت سخت در نوك ريشه شود.
اما اپكسوژنزيس روشي براي دندان‌هايي است كه پالپ‌هاي حياتي دارند (يعني پالپ داخل دندان زنده است) و به طور كامل رشد نكرده‌اند. اين حالت معمولا در كودكان يا نوجوانان وجود دارد. در اين روش، دندانپزشك يا اندودنتيست پالپ يا بخشي از آن را بر مي‌دارد و تشكيل عاج و بافت پالپ را تحريك مي‌كند تا رشد و توسعه مداوم ريشه را تشويق كند تا در طول زمان به طور كامل شكل بگيرد. اين روش براي حفظ سرزندگي دندان و ادامه رشد اپكس ريشه انجام مي‌شود.
درمان هاي جايگزين اپكسيفيكاسيون
به جاي اپكسيفيكاسيون، يك درمان جايگزين براي اپكس ريشه باز، درمان ريشه ترميمي RET است. RET شامل استفاده از تكنيك‌ها و مواد تخصصي براي تحريك رشد بافت جديد، از جمله پالپ و عاج، در فضاي كانال ريشه است. اين تكنيك شامل ضدعفوني كردن فضاي كانال ريشه و سپس قرار دادن يك داربست يا مواد ماتريكس مانند در فضاي كانال ريشه براي تحريك تشكيل بافت جديد است.
در برخي موارد، لخته خون نيز ممكن است در داخل كانال به عنوان بخشي از روند بهبود، تشكيل شود. با گذشت زمان، اين مي‌تواند منجر به تشكيل يك اپكس جديد و بازيابي عملكرد در دندان آسيب ديده شود. RET يك گزينه درماني بيولوژيك‌تر از اپكسيفيكاسيون است. زيرا هدف آن بازگرداندن رشد و نمو طبيعي دندان است، نه اينكه صرفا فضاي كانال ريشه را ببندد. با اين حال، RET هميشه براي هر موردي مناسب نيست و ميزان موفقيت بسته به شدت مشكل، سن بيمار و عوامل ديگر مي‌تواند متفاوت باشد.
برچسب: ،