فوايد ليزر در جراحي دندان
ليزر دندانپزشكي چيست؟
ليزر دندانپزشكي به معني استفاده از ليزر براي درمان تعدادي از بيماري‌هاي مختلف دنداني است. لمينت دندان در رشت در سال ۱۹۸۹ به طور تجاري در دندانپزشكي باليني براي روش‌هاي مربوط به بافت دندان استفاده شد. دندانپزشكي با ليزر در مقايسه با مته‌ها و ساير ابزارهاي غير ليزري به طور بالقوه گزينه درماني راحت‌تري را براي تعدادي از روش‌هاي دنداني شامل بافت سخت يا نرم ارائه مي‌دهد.
ليزر، انرژي نوري را در يك پرتو بسيار باريك و متمركز ايجاد مي‌كند. اين نور ليزر زماني كه به بافت برخورد مي‌كند واكنشي ايجاد مي‌كند كه به آن اجازه مي‌دهد بافت را جدا كند يا شكل دهد.
ليزر دندانپزشكي در روش‌هاي مختلفي استفاده مي‌شود، از جمله:
- درمان حساسيت
- درمان پوسيدگي دندان
- درمان بيماري لثه
- سفيد كردن دندان
- جراحي دندان
كنترل ليزر آسان است و به دندانپزشكان اجازه مي‌دهد بدون ايجاد درد در بيمار، بافت را برش داده يا تبخير كنند، پوسيدگي دندان‌ها را از بين ببرند و بافت نرم را از لثه‌ها جدا كنند. ليزر مي‌تواند درمان‌هاي دنداني را كارآمدتر، مقرون به صرفه‌تر و راحت‌تر كند.
آيا جراحي دندان با ليزر بدون درد است؟
جاي تعجب نيست كه وقتي بسياري از روش‌هاي دندانپزشكي نياز به تزريق مواد بي‌حسي، بخيه و زمان بهبودي زيادي دارند، مردم از رفتن به دندانپزشك مي‌ترسند. خوشبختانه پيشرفت علم در زمينه ورود ليزر به درمان‌هاي دندانپزشكي، اين مشكلات را تا حدود زيادي كاهش داده است.
فناوري نور با انرژي بالا يا همان نسبت به روش‌هاي سنتي بسيار كمتر تهاجمي است. استفاده از دريل و چاقوي جراحي را در بسياري از عمل‌هاي دندانپزشكي بخصوص جراحي دندان با ليزر حذف مي‌كند و ديگر نيازي به بي‌حسي موضعي وجود ندارد. با كمك ليزر، حتي بيوپسي و پر كردن حفره نيز بدون درد انجام مي‌شود.
تمام روش‌ها براي محافظت از بافت‌هاي اطراف با دقت انجام مي‌شوند و هيچ بخيه‌اي براي بعد از جراحي وجود ندارد. به عنوان يك امتياز اضافي، ليزرها در حين حركت استريل مي‌شوند كه خطر عفونت‌هاي باكتريايي دردناك را نيز كاهش مي‌دهد.
مزاياي جراحي دندان با ليزر
جراحي كم تهاجمي
جراحي دندان ممكن است براي كساني كه به روش سنتي آن را انجام داده‌اند، ترسناك و بسيار دردناك به نظر برسد. استفاده از ليزر باعث مي‌شود كه كل اين روش تهاجمي به حداقل برسد و نياز به استفاده از بي‌حسي دندان براي پر كردن حفره‌ها و برش لثه براي رسيدن به دندان نهفته را از بين مي‌برد.
خونريزي و تورم را به حداقل مي رساند
ليزر دندانپزشكي از پرتوهاي نور بسيار متمركز، براي اعمال درمان‌ها و انجام جراحي‌هاي دندان استفاده مي‌كند. اين پرتوهاي نور باعث مي‌شوند خونريزي و تورم بعد از جراحي به حداقل ممكن برسند. اگر از ليزر استفاده نشود، بدون شك خونريزي يك مشكل بزرگ بعد از جراحي دندان خواهد بود.
آسايش بيمار
يكي از مزاياي كليدي ليزر درماني اين است كه بيماراني كه معمولا از دندانپزشك مي‌ترسند، مي‌توانند در طول عمل احساس آرامش و راحتي بيشتري داشته باشند. با ليزر، صداها و لرزش‌هاي زياد و ترسناك مته دندان از بين مي‌رود.
سرعت بالاي بهبودي
در هنگام انجام هر گونه عمل دندانپزشكي، آخرين انتظار يك روش ناراحت كننده و طولاني با دوره بهبودي طولاني و دردناك است. با ليزر دندانپزشكي، خونريزي و تورم كمتري وجود دارد كه به معناي بهبود سريع‌تر خواهد بود.
همچنين، نه تنها درمان‌هاي با ليزر كمتر تهاجمي هستند، بلكه بهبودي نيز كمتر آسيب زا خواهد بود. معمولا درمان پريودنتيت نياز به خراش دادن و بررسي لثه‌ها و دندان‌ها دارد كه مي‌تواند منجر به درد طاقت فرسا، خونريزي، تورم و ناراحتي در دوره بهبودي شود. جراحي دندان با ليزر باعث خونريزي، تورم و ناراحتي كمي در طول و بعد از جراحي و در دوره بهبودي مي‌شود. در نتيجه، بهبودي بسيار سريع‌تر اتفاق مي‌افتد و سريع‌تر به زندگي عادي خود برمي‌گرديد.
كاهش احتمال عفونت
ليزر دندانپزشكي بسيار ارزشمند است و در سراسر جامعه دندانپزشكي مورد استفاده قرار مي‌گيرد، عمدتا به اين دليل كه به استريل كردن ناحيه تماس با آنها كمك مي‌كند. برخي از درمان‌هاي ليزري نيازي به بخيه ندارند. بنابراين، به معناي كمترين ضربه به لثه و دندان و كمتر شدن احتمال عفونت است.
معايب جراحي دندان با ليزر
مانند تمام روش‌هاي درماني، استفاده از ليزر نيز مزايا و معايبي دارد. حال كه با مزاياي بسيار زياد اين روش درماني جديد آشنا شديم، بهتر است كمي هم درباره معايب آن بدانيم. از جمله معايب جراحي دندان با ليزر كه ممكن است با آن روبرو شويم مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
- ليزر را نمي‌توان روي دندان‌هايي كه از قبل داراي انواع خاصي از پر كردن هستند، مانند آمالگام فلزي استفاده كرد.
- برخي از روش‌هاي ليزر هنوز نياز به بي‌حسي دارند.
- هنوز هم گاهي اوقات براي تكميل پر كردن، نيازمند مته‌ها هستيم. شكل دادن، تنظيم و صيقل دادن پر كردگي از جمله مواردي هستند كه هنوز بايد براي انجام آنها از مته‌ها استفاده كرد.
- بسته به بافت اطراف يا اجزاي مرتبط با دندان يا لثه، برخي از روش‌هاي درماني را نمي‌توان با ليزر انجام داد.
- خطر آسيب لثه وجود دارد.
البته بايد بدانيد كه خطرات ليزر دندانپزشكي نسبتا كم است. پيدا كردن يك كلينيك دندانپزشكي واجد شرايط بسيار مهم است. زيرا استفاده از طول موج يا سطح قدرت اشتباه مي‌تواند به بافت آسيب برساند.
انواع ليزرهاي دندانپزشكي و كاربرد آن ها
ليزرهاي دندانپزشكي ديود، Nd:YAG، CO2 و اربيوم از سري ليزرهاي رايج هستند. هر نوع ليزر داراي اثرات بيولوژيكي خاص است. درك كامل هر يك از اين دسته از دستگاه‌ها براي هر دندانپزشكي كه ميخواد از ليزر را در درمان‌هاي خود استفاده كند، ضروري است.
ليزر ديود
ليزرهاي ديود به دليل اندازه جمع و جور و قيمت نسبتا مقرون به صرفه بسيار محبوب شده اند. ليزرهاي ديود فقط بافت نرم هستند. كروموفورها رنگدانه‌هايي مانند هموگلوبين و ملانين هستند كه شبيه به طيف جذبي Nd:YAG هستند. با اين حال، اكثر روش‌هاي جراحي با ديودها در نتيجه تعامل فوتون‌هاي ليزر با بافت نيستند. اين نوع ليزر براي بسياري از روش‌هاي درماني بافت نرم داخل دهاني مانند برداشتن لثه، بيوپسي، برداشتن قالب و فرنكتومي كاملا موثر هستند. ليزرهاي ديود همچنين قابليت باكتري كشي دارند و مي‌توانند براي روش‌هاي كمكي پريودنتال استفاده شوند. آنها همچنين براي سفيد كردن دندان به كمك ليزر استفاده مي‌شوند. ليزرهاي ديود داراي خواص بي مدولاسيون نوري عالي نيز هستند.
ليزر Nd:YAG
ليزرهاي Nd:YAG اولين نوع ليزرهاي پالسي واقعي بودند كه به طور انحصاري براي استفاده دندانپزشكي در سال ۱۹۹۰ به بازار عرضه شدند. اين ليزرها عمدتاً براي درمان‌هاي پريودنتال استفاده مي‌شوند. تمايل آنها به بافت‌هاي رنگدانه‌اي امكان دبريدمان و ضدعفوني موثر بخش‌هاي پريودنتال را فراهم مي‌كند. آلودگي‌زدايي باكتريايي در بافت‌هاي تحت درمان با انرژي ليزر Nd:YAG نيز به رفع عفونت پريودنتال كمك مي‌كند. ليزر Nd:YAG همچنين مي‌تواند براي چندين روش بافت نرم مانند برداشتن لثه، فرنكتومي، قالب گيري و بيوپسي استفاده شود. نفوذ عميق و طول موج مادون قرمز نزديك اين ليزرها نيز آنها را براي روش‌هاي فوتوبيو مدولاسيون ايده آل مي‌كند.
ليزر CO2
ليزرهاي CO2 از اوايل دهه ۱۹۷۰ در پزشكي در دسترس بوده‌اند و بيش از ۲۵ سال است كه در دندانپزشكي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. ليزرهاي CO2 براي برش بافت براي درمان‌هاي مختلف بسيار كاربردي هستند. بيوپسي‌هاي اينسيزيونال و اكسيزيونال ، فرنكتومي، ژنژيوكتومي، روش‌هاي قبل از پروتز و مواردي از اين دست همگي با هموستاز عالي به دست مي‌آيند. با استفاده از ليزرهاي CO2 تقريبا بي‌نياز از بخيه زدن محل جراحي مي‌شويد و تاثير حرارتي كنترل شده و مهر و موم شدن انتهاي عصب اغلب تجربه بسيار راحت و بدون دردي را پس از جراحي براي بيمار بهمراه دارد.
ليزر اربيوم
ليزرهاي اربيوم بافت سخت و نرمي دارند. كروموفور اوليه آنها آب است، اما جذب هيدروكسي آپاتيت به ميزان كمتري اتفاق مي‌افتد. آماده سازي دندان با دستگاه‌هاي اربيوم بسيار كارآمد است و بسياري از روش‌ها را مي‌توان بدون بي حسي موضعي انجام داد. لايه اسمير عملا از بين مي‌رود و ليزر اثر ضد عفوني كنندگي قابل توجهي بر روي عاج و ميناي دندان دارد كه قرار است ترميم شود. برش استخوان با ليزر اربيوم منجر به حداقل ضربه حرارتي و مكانيكي به بافت‌هاي مجاور مي‌شود. ليزرهاي اربيوم همچنين مي‌توانند براي لايه‌برداري ايمن سطوح ريشه در طي درمان‌هاي پريودنتال استفاده شوند كه مزيت اضافي ضدعفوني سطح ريشه را دارد.
برچسب: ،