ثبت علائم تجاري تصويري
علائم تصويري، همان طور كه از نام آن پيداست ، نشانه هاي غيرنوشتاري هستند،پلمپ دفاتر اما اغلب به همراه علائم نوشتاري به كار مي روند. اين علائم را مي توان به پنج دسته اصلي تقسيم نمود :
1. علائم صرفاَ تصويري
اين گونه علائم، شامل لوگوها و تصاويري است كه تبلور محصول يا خدمات موسسه هستند. اين علائم مي توانند از سه نوع حمايت قانوني برخوردار باشند. به عنوان علامت بازرگاني و توليدي، همبن طور به مثابه حق مولف يا حق بر نقوش و الگوها. در اين ميان تصويري كه تحت پوشش حق مولف قرار مي گيرد از استحكام بيشتري برخوردار است و به هيچ وجه شخص ثالث نمي تواند از آن بهره برداري كند.
لازم به ذكر است كه اغلب علائم از اشكال حيوانات گرفته شده تا كيفيت آن حيوان را به موسسه مربوط نسبت دهند مثلاَ كفش بلا با تصوير اسب است. در فرانسه برخي از بانك ها از تصوير سنجاب به عنوان نشانه شمارش پول بهره مي گيرند. گاه نيز هيچ ارتباط منطقي ميان كيفيت حيوان و محصول و خدمات وجود ندارد ، مثلاَ تصوير تمساح كه روي پيراهن مارك لوگوست وجود دارد هيچ كيفيتي كه قابل انتساب به پيراهن باشد ندارد. ظاهراَ لقب آقاي رونه لاگوست، سازنده اين علامت ( از بازيكنان معروف تنيس ) تمساح است و همين لقب را به صورت تصوير يك سوسمار روي لباس و كم كم روي كالاهاي ديگر چون كمربند حك نموده است.
در برخي كشورها حمايت از تصوير ثبت شده ( در چهارچوب حقوق نقوش و الگوها ) روي تمام محصولاتي است كه علامت روي آن ها قرار گرفته است، به عبارت روشن تر حمايت از علائم تصويري به خود نقاشي محدود مي شود و قضات هرگونه نقش يا الگوي همانند و يا مشابه را مورد مجازات قرار مي دهند. مضاف بر اين با استفاده از اين " حق مولف " مجازات مربوط را ، حتي زماني كه از علامت ياد شده براي محصولات متفاوت استفاده مي شود به اتهام بهره برداري غيرقانوني ، به شخص ثالث تحميل مي كنند.
برعكس اگر علائم تصويري به عنوان علامت تجاري ثبت شود ( برعكس حقوق بر نقوش و الگوها ) ، حمايت قانوني از علامت محدود مي شود به انعكاس آن ها براي محصولات و خدماتي كه به هنگام ثبت در اظهارنامه در آن ها ياد شده است ، اما همين حمايت محدود نيز، به نوعي مي تواند قلمروي وسيعي را تحت پوشش قرار دهد ، يعني نه تنها حمايت عليه " علائم همانند " بلكه عليه " علائم نزديك و تقريباَ مشابه " نيز صورت مي گيرد. در اين وضعيت گرايش دادگاه ها به سوي مجازات جاعلاني است كه از علائم تصويري مشابه بر روي محصولات همانند و يا مشابه ( هم طبقه ) استفاده كرده اند.
علاوه بر اين ضرورت ، " جديد بودن " و تازگي داشتن براي اعتبار علامت تجاري و صنعتي الزامي نيست و ثبت كننده مي تواند تصويري استفاده شده ولي ثبت نشده را يا تصويري كه ثبت آن منسوخ شده را دوباره به ثبت برساند. در حالي كه نقوش و مدل ها بايستي حتماَ ويژگي تازگي و جديد بودن را به همراه داشته باشند.
ناگفته نماند كه تصاوير تركيبي ( سنتز) پيلتوگرام ، نمادهاي رياضي، اشكال مبهم و هولوگرام ها نيز ممكن است به عنوان علائم تجاري معتبر ثبت شوند. البته براي هولوگرام انتشار عناصر مختلف تشكيل دهنده آن به طور جداگانه و به صورت يك نقشه ضروري است.
بالاخره بايد يادآوري نمود كه نمي توان از علائم پرچم هاي رسمي، مثل حلقه هاي پرچم المپيك يا پرچم هاي ملي يا بين المللي چون پرچم اتحاديه اروپا، به عنوان علامت تجاري استفاده يا از آن ها تقليد كرد.
2. علائم تصويري همراه با طراحي و نامگذاري
اين دسته از علائم شامل دونوع علامت است : برچسب ها ، نامگذاري ها ( يا علائم نوشتاري) در چهارچوب يك طراحي خاص و همين طور علائم همراه با لوگوها. برجسب ها از قديمي ترين انواع علامت تجاري هستند كه سابقه آن ها در قرن نوزده وجود دارد. امروزه نيز برچسب ها از موقعيت بالايي، به ويژه براي محصولات كشاورزي برخوردارند.
گرافيك يا طراحي ويژه از نامگذاري يا از حروف اختصاري نيز از گونه هاي معتبر برچسب به حساب مي آيد. در واقع با استفاده از علائم تصويري، حيات علائم نوشتاري تداوم مي يابد، اما بايد تاكيد كرد كه اينگونه علائم ( تصويري، طراحي ، برچسب ها ...) براي ادامه حيات خود بهتر است " به روز " باشند، يا بهتر است گفته شود دنباله روي مد باشند. بنابراين مدت عمر آن ها كوتاه است ، حتي گاهي كمتر از مدت زمان حمايتي كه از ثبت يك علامت تجاري به دست مي آيد. ( يعني ده سال).
3. اشكال، لفافه ها و ظروف
اينگونه از علائم كه مربوط به شكل و لفافه يا پوشش و ظرف كالاها و حتي خدمات هستند به طور روزافزودني افزايش مي يابند. اين وضعيت به ويژه در عطريات و مواد غذايي بيشتر به چشم مي خورد ، براي مثال شكل بطري كوكاكولا و كانادا در آي و حتي شكل بيروني و مشخص كننده برخي رستوران ها ( همچون " مك دونالد " و يا " كورت پاي " ) ، به عنوان علامت تجاري تحت حمايت قرار دارند. اينگونه علائم در برخي كشورها به سختي ثبت مي شوند. در ايران " شكل بيروني و ظاهري " يك فروشگاه يا رستوران زنجيره اي تا اين زمان به ثبت نرسيده است. به علاوه برخي از علائم چون برچسب ها و طراحي و لفافه ها نيز مجبورند در راستاي اهداف بازاريابي با مد روز حركت كنند. در نتيجه ، در بلند مدت با سختي مي توان از آن ها حمايت كرد و لازم است در اين زمينه از مارك نوشتاري و شكل لفافه و ظرف به طور جداگانه حمايت كرد.
4. تركيب رنگ ها
تركيبي از دو يا چند رنگ نيز مي تواند به عنوان علامت تجاري ثبت شود.
5. علائم مركب
علائم مركب ( درهم آميخته ) آن هايي هستند كه مركب از عناصر متنوع همچون يك اسم تجاري، يك عدد يا يك يا چند رنگ ، يك واژه خارجي همراه با يك علامت تصويري. از اين علائم مي توان به طور جداگانه و مستقل از تركيب كلي حمايت كرد.
- مشكلات ثبت علائم تصويري و نمايشي
به نظر مي رسد وارد كردن يك علامت نمايشي و تصويري در يك فضاي مربع شكل هشت سانتي متري بسيار مشكل باشد. در سال 1993 شركت مك دونالد علامت تجاري خود را به صورت عكسي رنگي از تجهيزات داخلي يكي از شعب خود به ثبت رسانيد، اما هنگامي كه تلاش نمود در مقابل يكي از رقباي خود، علامت ثبت شده را به عنوان سند حقانيت مطرح كند با مشكل روبرو شد. دادگاه تجديد نظر، مسئول رسيدگي به اين دعوي، درخواست شركت مك دونالد را به علت اينكه برخي از عناصر تشكيل دهنده علامت مبهم و نامشخص بود، رد نمود.
برچسب: ،