تصفيه امور شركت سهامي و اعلام آن به مرجع ثبت شركت
پس از انحلال شركت سهامي، امور آن بايد تصفيه شود.ثبت شركتها تصفيه امور شركت سهامي طبق مقررات لايحه اصلاح قانون تجارت (مواد 204 تا 231) انجام مي گيرد. مگر در مورد ورشكستگي كه تابع مقررات مربوط به ورشكستگي مي باشد.
تصفيه چيست؟
تصفيه عبارت است از:
- خاتمه دادن به كارهاي جاري شركت
- اجراي تعهدات شركت
- وصول مطالبات شركت
- انجام معاملات شركت
- انجام معاملات جديد، هر گاه براي اجراي تعهدات شركت لازم باشد.
- پرداخت بدهي هاي شركت و تقسيم دارايي آن (براي عمل به اين دو مورد،لازم است كه دارايي شركت نقد گردد).
شخصيت حقوقي شركت در حال تصفيه:
شركت سهامي به محض انحلال، در حال تصفيه محسوب مي شود. تا خاتمه امر تصفيه، شخصيت حقوقي شركت جهت انجام امور مربوط به تصفيه، باقي خواهد ماند. در دنبال نام شركت، همه جا عبارت "در حال تصفيه" ذكر شود و نام مدير يا مديران تصفيه در كليه اوراق و آگهي هاي مربوط به شركت قيد گردد.
مديران تصفيه
امر تصفيه با مديران شركت است، مگر آنكه اساسنامه شركت يا مجمع عمومي فوق العاده كه رأي به انحلال شركت مي دهد، ترتيب ديگري مقرر داشته باشد. در مواردي كه انحلال شركت به موجب حكم دادگاه صورت مي گيرد، مدير يا مديران تصفيه را دادگاه ضمن صدور حكم انحلال، تعيين خواهد كرد. در صورتي كه به هر علت مدير تصفيه تعيين نشده باشد يا تعيين شده ولي به وظايف خود عمل نكند،هر ذي نفع حق دارد تعيين مدير تصفيه را از دادگاه درخواست كند.
بدين ترتيب مي توان گفت كه مديران تصفيه شركت سهامي، عبارت خواهند بود از:
- هيات مديره شركت
- شخص يا اشخاصي كه اساسنامه تعيين كرده است.
- شخص يا اشخاصي كه مجمع عمومي فوق العاده تعيين مي كند.
مديران تصفيه مكلف هستند ظرف پنج روز، تصميم راجع به انحلال و اسامي مدير يا مديران تصفيه و نشاني آن ها، به مرجع ثبت شركت اعلام كنند تا پس از ثبت براي اطلاع عموم در "روزنامه رسمي" و روزنامه كثيرالانتشار كه اطلاعيه ها و آگهي هاي مربوط به شركت در آن نشر مي گردد آگهي شود. لازم است اضافه شود كه "انحلال شركت مادام كه به ثبت نرسيده و اعلام نشده است نسبت به اشخاص ثالث بلااثر است".
چند نكته قابل ذكر است:
*نشاني مدير يا مديران تصفيه همان نشاني مركز اصلي شركت خواهد بود. مگر آنكه به موجب تصميم مجمع عمومي فوق العاده يا حكم دادگاه، نشاني ديگري تعيين شده باشد.
*در مورد تصفيه، اطلاعيه ها و آگهي هاي شركت در حال تصفيه، در همان روزنامه كثيرالانتشاري انتشار مي يابد كه توسط آخرين مجمع عمومي عادي قبل از انحلال، تعيين شده است.
*مدير يا مديران تصفيه هر شركت سهامي كه عالماً ظرف يك ماه پس از انتخاب، تصميم راجع به انحلال شركت و نام و نشاني خود را به مرجع ثبت شركت اعلام نكند، به حبس يا جزاي نقدي يا به هر دو مجازات محكوم خواهند شد.
اختيارات و وظايف مديران تصفيه
از تاريخ تعيين مدير يا مديران تصفيه، اختيارات مديران شركت خاتمه يافته، امر تصفيه شروع مي شود. مديران تصفيه بايد كليه اموال و دفاتر و اوراق و اسناد مربوط به شركت را تحويل گرفته بلافاصله امر تصفيه را عهده دار شوند.
مديران تصفيه نماينده شركت در حال تصفيه بوده و كليه اختيارات لازم را جهت امر تصفيه دارا مي باشند. از جمله مي توانند درباره امور شركت به اقامه دعوي و ارجاع به داوري اقدام كنند و نيز در اين مورد داراي حق سازش مي باشند. مي توانند براي دفاع و اقامه دعاوي از وكيل دادگستري استفاده نمايند. محدود كردن اختيارات مديران تصفيه باطل و كان لم يكن است. مدير يا مديران تصفيه بايد به تنظيم صورت دارايي و تقويم اموال شركت اقدام كنند. مدير يا مديران تصفيه مكلف هستند مجمع عمومي عادي صاحبان سهام را تشكيل داده، وضعيت اموال و مطالبات و ديون شركت و نحوه تصفيه امور شركت و مدتي را كه جهت پايان دادن به امر تصفيه لازم مي دانند،به اطلاع مجمع برسانند.
مدير يا مديران تصفيه بايد طي آگهي كه سه دفعه و هر دفعه به فاصله يك ماه در "روزنامه رسمي" و روزنامه كثيرالانتشاري كه اطلاعيه ها و آگهي هاي مربوط به شركت در آن درج مي شود منتشر مي كنند،شروع تصفيه را اعلان و بستانكاران شركت را دعوت نمايند.بررسي اسناد بستانكاراني كه مراجعه مي كنند و تهيه ليستي از ديون حال شركت،از اموري است كه مديران تصفيه بايد آن را انجام دهند.
مدت تصفيه:
مدت تصفيه مدير يا مديران تصفيه نبايد از دو سال تجاوز كند. اگر تا پايان ماموريت مديران تصفيه، امر تصفيه خاتمه نيافته باشد،مدير يا مديران تصفيه بايد با ذكر علل و جهات خاتمه نيافتن تصفيه امور شركت،مهلت اضافي را كه براي خاتمه دادن به امر تصفيه لازم مي دانند و تدابيري كه جهت پايان دادن به امر تصفيه در نظر گرفته اند،به اطلاع مجمع عمومي صاحبان سهام رسانيده و تمديد مدت ماموريت خود را خواستار شوند.
تقسيم دارايي شركت قبل از تحصيل مفاصا حساب مالياتي يا بدون سپرده تامين معادل ميزان ماليات،مجاز نيست.مدير يا مديران تصفيه،مكلف هستند ظرف شش ماه از تاريخ ثبت انحلال شركت در مجمع ثبت شركت، اظهارنامه مالياتي مربوط به آخرين دوره عمليات شركت را تنظيم و به حوزه مالياتي مربوط تسليم و ماليات متعلق را طبق نرخ مربوط، پرداخت نمايند.
اعلام ختم تصفيه به مرجع ثبت و توديع به وجوه به بانك:
مديران تصفيه مكلف هستند ظرف يك ماه پس از ختم تصفيه، مراتب را به مرجع ثبت شركت اعلام دارند تا به ثبت رسيده و در "روزنامه رسمي" و روزنامه كثيرالانتشاري كه اطلاعيه ها و آگهي هاي مربوط به شركت در آن درج مي گردد، آگهي شود و نام شركت از دفتر ثبت شركت ها و دفتر ثبت تجارتي حذف گردد. پس از اعلام ختم تصفيه، مدير يا مديران تصفيه بايد وجوهي را كه باقي مانده است در حساب مخصوصي در يكي از بانك هاي ايراني، توديع و صورت اسامي بستانكاران و سهامداراني كه حقوق خود را استيفا نكرده اند نيز به آن بانك تسليم و مراتب را طي آگهي مذكور در فوق،به اطلاع اشخاص ذي نفع برسانند؛ تا براي گرفتن طلب خود به بانك مراجعه كنند.مدير يا مديران تصفيه اي كه عالماَ به ترتيب هاي فوق عمل نكنند،به حبس يا جزاي نقدي يا به هر دو مجازات محكوم خواهند شد.
لازم است ذكر شود كه پس از انقضاي ده سال از تاريخ انتشار آگهي ختم تصفيه،هر مبلغ از وجوه كه در بانك باقي مانده باشد،در حكم مال بلاصاحب بوده و از طرف بانك،با اطلاع "رييس دادگستري شهرستان" مربوطه به خزانه دولت منتقل خواهد شد.
به تصريح قانون دفاتر و ساير اسناد و مدارك شركت تصفيه شده، بايد تا ده سال محفوظ بماند (ماده 13 ق.ت) به اين منظور مديران تصفيه بايد مقارن اعلام ختم تصفيه به مرجع ثبت شركت ها، دفاتر و اسناد و مدارك را نيز به مرجع ثبت شركت ها تحويل دهند تا نگهداري و براي مراجعه اشخاص ذي نفع آماده باشد.
بطلان شركت سهامي ناشي از عدم ثبت:
علاوه بر آثار انحلال، در مطالب پيشين در رابطه با بطلان شركت سهامي نيز بسيار سخن گفتيم. (بدين منظور مي توانيد به مقالات قبلي ما مراجعه نماييد) در ادامه خالي از لطف نيست تا در رابطه با بطلان شركت سهامي ناشي از عدم ثبت نيز توضيحاتي دهيم.
هر گاه در تشكيل شركت سهامي عام يا خاص، مقررات قانوني مراعات نشود، بنا به درخواست هر ذي نفع، دادگاه پس از رسيدگي، حكم بطلان شركت را صادر خواهد كرد. بدين ترتيب، رعايت نكردن هر يك از مقرراتي كه در مورد تشكيل و ثبت شركت سهامي عام يا خاص گفته شد، موجب بطلان آن خواهد شد. بطلان مزبور هرگز نمي تواند در حقوق اشخاص ثالث تاثير بگذارد و موسسين و مديران و بازرسان و صاحبان سهام شركت، نمي توانند در مقابل اشخاص مذكور، به اين بطلان استناد نمايند.
خسارات ناشي از بطلان به صورت تضامني،متوجه اشخاصي خواهد بود كه مسوول بطلان هستند. اشخاصي را كه مسئول بطلان هستند دادگاه تعيين مي كند. مسووليت تضامني مسئولان بطلان به هر يك از صاحبان سهام و اشخاص ثالثي كه از بطلان شركت متحمل خسارت شده اند حق مي دهد كه خسارت وارده به خود را از هر يك از آن ها منفرداً يا از دو يا چند يا از همه آن ها مجتمعاً مطالبه و عليه آن ها براي وصول خسارات مزبور، در دادگاه اقامه دعوي نمايند.
در صورتي كه قبل از صدور حكم بطلان از طرف دادگاه، موجبات بطلان مرتفع شده باشد، دادگاه قرار سقوط دعواي بطلان را صادر خواهد كرد. دادگاه مربوط مي تواند، بنا به درخواست شركت، مهلتي كه از شش ماه بيشتر نباشد براي رفع موجبات بطلان تعيين كند. در صورتي كه ظرف مهلت تعيين شده، موجبات بطلان برطرف نشده باشد. دادگاه حكم مقتضي صادر خواهد كرد.
دادگاهي كه حكم بطلان را صادر مي نمايد، بايد ضمن حكم خود يك يا چند نفر را به عنوان"مدير تصفيه" تعيين كند تا بر طبق مقررات مربوط به انحلال، به تصفيه شركت مورد بطلان اقدام كنند.هر گاه مدير يا مديران تصفيه مزبور حاضر به قبول سمت مديريت تصفيه نباشند، دادگاه امر تصفيه را به "اداره تصفيه امور ورشكستگي" حوزه خود ارجاع مي نمايد. تعيين حق الزحمه مدير يا مديران تصفيه در اين مورد به عهده دادگاه است.
برچسب: ،