asemanaabi

مقدمه اي بر اندازه گيري ضريب شكست در شناسايي خواص مواد

رفراكتومتر دستگاهي ضروري است كه براي اندازه گيري ضريب شكست يا Refractive Index با نام اختصاري RI در تجهيزات آزمايشگاهي روغن موتور، صنايع غذايي و نوشيدني، هود شيميايي داروسازي و …  اهميت و كاربرد دارد. از اين دستگاه در فرايندهاي تحقيق و توسعه و كنترل كيفيت استفاده مي شود. ضريب شكست كه وسيله رفراكتومتر هاي دستي يا روميزي قابل اندازه گيري است، جز خواص فيزيكي يك ماده محسوب مي شود. اندازه گيري ضريب شكست روغن هاي خوراكي اطلاعات ارزشمندي درباره كيفيت و خلوص روغن ها در اختيار كارشناسان صنايع غذايي قرار مي دهد. به همين دليل در اين مقاله روش استفاده از رفراكتومتر براي اندازه گيري ضريب شكست انواع روغن هاي خوراكي را آموزش مطالعه خواهيد كرد.

همچنين رفراكتومترهاي مناسب براي اندازه گيري RI روغن هاي خوراكي را در ادامه معرفي مي كنيم. مي توانيد بهترين رفركتومتر را با قيمت مناسب از رويان ايران، مرجع تخصصي فروش تجهيزات آزمايشگاهي خريداري كنيد.

راهنماي كامل استفاده از رفراكتومتر براي اندازه گيري ضريب شكست روغن هاي خوراكي

اندازه گيري ضريب شكست روغن هاي خوراكي با استفاده از رفراكتومتر مي تواند اطلاعات دقيق درباره كيفيت و خلوص هر روغن به كارشناس ارائه دهد.

نحوه اندازه گيري ضريب شكست با استفاده از رفركتومتر آنالوگ يا دستي

نحوه كار با رفراكتومترهاي دستي و روميزي يكسان است. اين اندازه گيري سريع انجام مي شود و نياز به آماده سازي نمونه ندارد. مراحل اندازه گيري ضريب شكست را در ادامه مشاهده مي كنيد.

1. در ابتدا لازم است منشور يا جايگاه قرار گيري نمونه را كاملا تميز كنيد تا اثري از نمونه هاي قبلي يا گرد و غبار روي آن نباشد. حتما از آب و الكل و يك دستمال پارچه اي بسيار نرم كه هيچ پرزي از آن باقي مي ماند استفاده كنيد.
2. پس از كاليبراسيون رفركتومتر را بررسي كنيد. در صورت كاليبره نبودن حتما با استفاده از يك قطره آب مقطر آن را كاليبره كنيد. براي كاليبراسيون رفركتومتر در حالي كه در چشمي نگاه مي كنيد، پيچ را تا جايي بچرخانيد كه خط مرزي با علامت صفر قطع شود. هنگام كاليبراسيون دما را ثبت كنيد و اندازه گيري ضريب شكست نمونه را در همان دما انجام دهيد.
3. سپس سطح منشور را كاملا خشك كنيد. يك قطره بسيار كوچك از نمونه روغن خوراكي را با استفاده از ميكروپيپت يا قطره چكان در محل مخصوص نمونه قرار دهيد.
4. درپوش جايگاه نمونه را به آرامي ببنديد تا نمونه روي تمام سطح پخش شود.
5. دماي محيط را هنگام اندازه گيري ثبت كنيد.
6. محيط آزمايشگاه را تا حد امكان تاريك كنيد.
7. داخل چشمي را نگاه كنيد. يك دايره كامل خواهيد ديد كه پخشي از آن روشن و بخشي تيره است. علامت صفر بايد كاملا در وسط قرار گيرد. حال پيچ مخصوص را تا حدي بچرخانيد كه يك مرز مشخص بين قسمت تاريك تر و روشن تر ايجاد شود.
8. درصورتي كه مرز كاملا خطي بين دو مشاهده كرديد مي توانيد عدد ضريب شكست و بريكس را ثبت كنيد.

عومل تاثير گذار بر دقت اندازه گيري ضريب شكست با استفاده از رفراكتومتر

• حتما پيش از استفاده رفركتومتر را كاليبره كنيد.
• دما محيط در شكست نور و در نتيجه ضريب شكست تاثير مهمي دارد. بنابراين در دماي مشخص ضريب شكست را اندازه گيري و ثبت كنيد.
• هنگام قرار دادن قطره نمونه روي منشور حتما توجه كنيد كه حباب تشكيل نشود.
• گرد و غبار و ساير آلودگي و ناخالصي هاي نمونه باعث خطا مي شوند.
• خطاهاي فردي نيز مي توانند دقت اندازه گيري ضريب شكست روغن هاي خوراكي با رفراكتومتر را به شدت كاهش دهند.

هنگام خريد رفركتومتر براي اندازه گيري ضريب شكست روغن هاي خوراكي چه فاكتورهايي مهم است؟

• آنالوگ يا ديجيتال بودن
• پرتابل يا ثابت بودن
• وزن و ابعاد

• محدوده اندازه گيري
• محدوده دمايي اندازه گيري
• دقت اندازه گيري
• واحدهاي اندازه گيري ضريب شكست (nD)، غلظت ساكارز، گلوكز، فروكتوز (% Brix)
• ضد آب بودن

نحوه استريل كردن ابزار عصب كشي

عصب‌كشي شامل روش‌هاي كاري متفاوتي است. هر مرحله به يك سري ابزار يكبار مصرف يا استريل شده نياز دارد.ايمپلنت دندان در رشت  در عصب‌كشي، نگراني اصلي، مديريت ابزارهاي با قابليت استفاده مجدد است تا از انتقال عفونت  جلوگيري كنيم. اين بدين معني است كه روش‌هاي ضد عفوني بايد به دقت انجام شوند. 

توصيه كلي:

• براي استريل كردن ابزار عصب‌كشي حتما از مواد ضدعفوني كننده تاييد شده، استفاده نماييد.
• هنگام استريل كردن ابزار عصب كشي از تجهيزات محافظ شخصي استفاده كنيد.
• بهترين توصيه اين است كه از فايل‌هاي عصب‌كشي، استفاده مجدد نكنيد.
• در صورت استفاده مجدد از فايل‌ها، توصيه مي‌شود بيش از سه تا پنج بار استفاده نشود.
• فايل‌هاي عصب‌كشي با علامت يكبار مصرف، مجاز به استفاده مجدد نيستند.
• فايل‌هاي داراي دسته پلاستيكي و فايل‌هاي NiTi نبايد با H2O2 شسته شوند، در غير اين صورت تخريب مي‌شوند.

مراحل مشترك در تمام روش هاي استريل كردن ابزار عصب كشي

1. استريل كردن ابزار عصب كشي اصلي: همه ابزارها بايد بلافاصله پس از استفاده در مواد استريل غوطه‌ور شوند. سيني استريليزاسيون بايد از پلي اتيلن با چگالي بالا يا فولاد ضد زنگ ساخته شوند.
2. آبكشي كردن: به طور مداوم زير آب جاري به مدت يك دقيقه وسايل را  بشوييد. 
3. به صورت دستي تميز كنيد: ابزارها را در ظروف نگهدارنده قرار دهيد تا از تماس بين ابزار جلوگيري شود. ابزار را در يك مايع تميزكننده غوطه‌ور كنيد. هر ابزار معيوب (شكسته، خميده و غيره) بايد دور انداخته شود.
4. با آب ديونيزه بشوييد: اگر محلول تميزكننده‌اي كه قبلا استفاده شده بود، حاوي بازدارنده‌هاي خوردگي باشد، توصيه مي‌شود كه اين مرحله شستشو قبل از مرحله اتوكلاو انجام شود.
5. ابزارها را خشك نگه داريد: با يك پارچه يكبار مصرف ابزار را خشك كنيد. ابزار بايد كاملا خشك شود تا زماني‌كه هيچ اثري از رطوبت روي آن ديده نشود. بايد توجه ويژه‌اي به اين شود كه آيا مفاصل يا حفره‌هاي داخل ابزار كاملا خشك شده‌اند.
6. استريليزاسيون : از تنظيمات زير مي‌توان استفاده كرد:

گذاشتن ابزار دندانپزشكي در اتوكلاو براي استريل

 132 درجه سانتي گراد (۲۶۹.۶ درجه فارنهايت) به مدت ۴ دقيقه. ۱۳۴ درجه سانتيگراد (۲۷۳.۲ درجه فارنهايت) به مدت ۱۸ دقيقه. توصيه مي‌شود به مدت ۱۸ دقيقه روي ۱۳۴ درجه سانتيگراد / ۲۷۳.۲ درجه فارنهايت تنظيم كنيد.

1. بسته بندي: ابزار در بسته بندي استريل و در محيطي تميز، دور از رطوبت و نور مستقيم خورشيد در دماي معمولي نگهداري شود.

انواع روش هاي استريل كردن ابزار عصب كشي

استريل كردن ابزار عصب كشي با اتوكلاو  

ساده‌ترين توضيح اين است كه روش بسيار موثري براي استريل كردن و ضد عفوني كردن اشيا از طريق استفاده از گرما، به شكل بخار به اضافه فشار و زمان است. در اتوكلاو، اشياء يا ابزارهايي كه در معرض آلاينده‌هايي مانند ميكروارگانيسم‌ها، هاگ‌ها يا مواد بيولوژيكي قرار گرفته اند در يك محفظه قرار مي‌گيرند. پس از آن دستگاه اتوكلاو تحت فشار بوسيله بخار پر مي‌شود. اين فشار دماي بخار را تا حد لازم افزايش مي‌دهد. اين دما معمولا بين ۱۲۱ درجه سانتيگراد تا ۱۳۴ درجه سانتيگراد است و تضمين مي‌كند كه هر قسمت از ابزار مي‌تواند با حفظ فشار و دما براي مدت زمان از پيش تعيين شده استريل شود.

فرآيند اتوكلاو

در اينجا، نگاهي به فرآيند استريل كردن ابزار عصب كشي از جمله نحوه عملكرد اتوكلاو براي استريل خواهيم داشت. دستگاه اتوكلاو مراحل زير را انجام مي‌دهد:

• ابزار عصب كشي كه قرار است استريل شوند، در كيسه‌هاي مخصوص سازگار با اتوكلاو گذاشته مي‌شوند و سپس در يك ظرف ثانويه قرار مي‌گيرند. اين كار به جلوگيري از تماس با ديواره‌هاي اتوكلاو كمك مي‌كند، زيرا ديواره اتوكلاو مي‌تواند اجزاي پلاستيكي را ذوب كند.
• پس از بسته بندي، ظرف در اتوكلاو قرار مي‌گيرد.
• درب اتوكلاو بسته و قفل مي‌شود، سپس سيكل صحيح را براي نوع ماده‌اي كه قرار است استريل شود انتخاب مي‌كنيم.
• اتوكلاو تحت فشار بوده و پر از بخار خواهد شد. دستگاه در دمايي نزديك به دماي در نظر گرفته شده براي چرخه قرار مي‌گيرد.
• هنگامي‌كه به دماي استريل كردن ابزار عصب كشي رسيد، اتوكلاو محفظه را در آن دما براي مدت زمان چرخه كامل استريليزاسيون، نگه مي‌دارد.
• هنگامي كه چرخه كامل مي‌شود، اتوكلاو وارد حالت خنك كننده مي‌شود كه در آن به آرامي فشار را كاهش مي‌دهد و به دماي اتاق باز مي‌گردد. بسياري از اتوكلاوها تا زماني كه دماي داخلي آنها به حد ايمن نرسد باز نمي شوند.

استريل كردن ابزار عصب كشي با حرارت خشك (dry heat)

استريل كردن ابزار عصب كشي با حرارت خشك باعث مي‌شود كه پروتئين‌ها شكل متمايز خود را با كم شدن آب ميكروب‌ها از دست بدهند. راديكال‌هاي اكسيداتيو آزاد با انعقاد پروتئين‌هاي ميكروبي و مرگ ميكروبي ايجاد مي‌شوند. مقدار آب موجود در ميكروب‌ها و اطراف آن بر دمايي كه در آن پروتئين‌ها از بين مي‌روند تأثير مي‌گذارد. هرچه محتواي آب كمتر باشد، دماي مورد نياز براي تخريب بيشتر مي‌شود. به همين دليل است كه استريل‌كننده‌هاي بخار كه از گرماي مرطوب استفاده مي‌كنند، در دماي پايين‌تر (حدود ۱۲۱ درجه سانتي‌گراد تا ۱۳۴ درجه سانتي‌گراد) در مقايسه با استريل‌كننده‌هاي حرارت خشك (حدود ۱۶۰ درجه سانتي‌گراد) كار مي‌كنند. 

مزاياي استريل كردن توسط حرارت خشك 

يكي از مزاياي اصلي استريليزاسيون با حرارت خشك، خوردگي حداقل يا بدون خوردگي ابزار است. اكسيژن، رطوبت و دماي بالا خوردگي اقلام فلزي حساس (مانند فولاد كربني) را تسهيل مي‌كند. در استريل كردن حرارت خشك، رطوبت از بين مي‌رود، بنابراين خوردگي به حداقل مي‌رسد. به همين دليل است كه خشك كردن ابزار تميز شده قبل از بسته بندي و استفاده از استريل با حرارت خشك بسيار مهم است. مزيت ديگر اين است كه بسته‌هاي ابزار در پايان چرخه استريليزاسيون خشك مي‌شوند و پس از زمان خنك شدن مناسب آماده استفاده مي‌شوند.

استريل كردن ابزار عصب كشي با سوپر هيت

فرآيند استريل كردن ابزار عصب كشي با استفاده از سوپر هيت يكي از پركاربردترين روش‌ها در صنعت پزشكي و دندانپزشكي است. اغلب براي ابزارها و تجهيزات دندانپزشكي كه به رطوبت و گرما حساس نيستند، انتخاب ارجح است. براي از بين بردن موثر هر ميكروارگانيسم و اطمينان از استريل شدن كامل، هر ماده بايد مستقيما در دماي مشخصي براي مدت زمان مشخصي در معرض بخار قرار گيرد. دو نوع استريليزاسيون با بخار براي ابزار و تجهيزات عصب كشي استفاده مي‌شود كه شامل پيش خلاء با سرعت بالا و جابجايي گرانشي است.

اكثر مطب‌هاي دندانپزشكي داراي يك دستگاه استريل كننده جابجايي گرانشي هستند كه يك سيستم استريل كننده روميزي است. بخار توليد شده محفظه را پر مي‌كند و سپس هواي غيراشباع از طريق دريچه‌اي روي ديواره محفظه از آن خارج مي‌شود.

دستگاه‌هاي ضدعفوني كننده پيش خلاء با سرعت بالا از پمپي استفاده مي كنند كه براي ايجاد خلاء در داخل محفظه استريليزاسيون كار مي‌كند. اين كار تمام هواي قبل از تحت فشار قرار گرفتن محفظه با بخار را از بين مي‌برد. اين انتخاب سريعتر استريليزاسيون در مقايسه با روش استريليزاسيون جابجايي گرانشي است.

استريل كننده بخار شيميايي غير اشباع

در اين فرايند از مخلوطي از مواد شيميايي از جمله الكل، فرمالدئيد، كتون، استون و آب استفاده مي‌شود كه تحت فشار گرم مي‌شوند تا يك گاز استريل‌كننده تشكيل شود. استريل كردن به ۲۰ دقيقه در دماي ۲۷۰ درجه فارنهايت با ۲۰ psi نياز دارد، و ابزارها پس از چرخه به سرعت خشك مي شوند. عيب عمده اين روش استريل كردن ابزار عصب كشي نيازمند بودن آن به تهويه كافي است. بخارات شيميايي، به ويژه فرمالدئيد، مي‌توانند با باز شدن درب محفظه، آزاد شوند و بوي موقت اما ناخوشايندي را در محيط پراكنده كنند.

انواع استريل كننده حرارت خشك و تفاوت آنها

Static-air و Forced-air دو نوع استريليزاسيون حرارتي خشك هستند و بر اساس نحوه گردش هواي گرم در محفظه استريل‌كننده هستند.

Static-air بستگي به همرفت طبيعي هوا دارد. در اين فرايند هوا توسط سيم پيچ‌هايي در پايين يا طرفين محفظه گرم مي‌شود، بالا مي‌رود و هواي خنك‌تر براي ايجاد گردش پايين مي‌آيد. زمان استريل كردن معمولاً از ۶۰ دقيقه تا ۱۲۰ دقيقه (پس از اتمام زمان گرم كردن)، بسته به تجهيزات مورد استفاده متغير است.

Forced-air از يك موتور دمنده براي گردش مكانيكي هواي محفظه استفاده مي‌كند كه زمان انتقال انرژي گرمايي از هواي گرم به ابزارهاي در حال پردازش را كاهش مي‌دهد. بنابراين، چرخه استريل كردن ابزار عصب كشي كوتاه‌تر از مدل‌هاي Static-air است و بسته به تجهيزات مورد استفاده ممكن است به ۱۲ دقيقه كاهش يابد.

چه ابزارهايي در عصب كشي استفاده مي شود

عصب‌كشي شامل اقدامات پيچيده دندانپزشكي است كه به ابزارهاي تخصصي مختلفي نياز دارد. درمان ريشه بسيار پيچيده است و استفاده مناسب از ابزارهاي خاص مي‌تواند كار دندانپزشك را بسيار راحت‌تر كند.

ابزارها نقش بسيار مهمي در موفقيت عصب‌كشي دارند، بنابراين دانش اوليه ابزارهاي كانال ريشه ضروري است. در اينجا برخي از ابزارهاي رايج كانال ريشه آورده شده است:

ابزار مورد استفاده در باز كردن كانال ريشه

• فرز ريشه
• گيت دريل‌ و ريمر Peeso

ابزار مورد استفاده براي آماده سازي كانال

• بار بروچ (Barbed Broach)
• ريمرها
• فايل‌ها

ابزار مورد استفاده براي انسداد كانال

• لنتولو
• گوتاپركا

حال كه با نام ابزارهاي مورد استفاده در عصب‌كشي دندان آشنا شديد، مختصر توضيحاتي نيز در مورد عصب‌كشي دندان در اختيار شما قرار خواهيم داد.

عصب كشي دندان

عصب‌كشي زماني ضروري است كه در قسمت مركزي دندان كه با نام پالپ شناخته مي‌شود، رگ‌هاي خوني، اعصاب و بافت‌هاي پيوندي زنده، عفوني يا ملتهب شوند. روش عصب‌كشي براي نجات دندان آسيب ديده يا عفوني به جاي كشيدن آن انجام مي‌شود. اين فرايند توسط اندودنتيست صورت مي‌گيرد.

شايع‌ترين علل آسيب يا عفونت دندان، حفره‌هاي ناشي از تجمع پلاك، ترك خوردگي يا شكستگي دندان در اثر تصادف يا ضربه، بيماري‌هاي لثه و درمان مكرر براي يك دندان خاص است. اين مسائل مي‌تواند باعث التهاب پالپ، عفونت و آسيب غير قابل برگشت به پالپ شود. فرد در مواقعي درد طاقت فرسايي را تجربه مي‌كند. درد ممكن است با از بين رفتن پالپ كاهش يابد، اما اغلب با گسترش عفونت عود مي‌كند.

در صورت بروز دندان درد يا درد لثه توصيه مي‌شود فورا به دندانپزشك عمومي مراجعه كنيد.

عصب كشي دندان چگونه انجام مي شود؟

كل فرايند عصب‌كشي ممكن است در يك جلسه يا در ۲ يا ۳ جلسه بسته به وضعيت دندان انجام شود. هر جلسه ممكن است بين ۳۰ تا ۹۰ دقيقه طول بكشد. اين يك روش ساده با درد نسبتا كم يا بدون درد است. 

در ابتدا بي‌حسي موضعي روي دنداني كه قرار است درمان شود انجام مي‌شود. پس از بي‌حس شدن دندان و نواحي اطراف آن، متخصص اندودنتيست دهانه‌اي را از تاج دندان دندان سوراخ مي‌كند تا به محفظه پالپ دسترسي پيدا كند. اگر دندان جلويي باشد، اندودنتيست يك سوراخ از پشت دندان ايجاد مي‌كند. متخصص ريشه با استفاده از فايل‌هاي مخصوص، پالپ عفوني، بيمار و مرده را از كانال‌ها پاك مي‌كند. اين روش هيچ دردي ايجاد نمي كند زيرا ناحيه بي حس شده و بافتي كه برداشته مي‌شود مرده است. 

پس از برداشتن تمام بافت‌هاي آلوده و مرده، كانال‌ها با استفاده از مواد ضد عفوني كننده ضد عفوني مي‌شوند. سپس كانال‌ها را با ابزارهاي ظريف شكل مي‌دهند تا بتوان آنها را با پركردگي‌هاي كانال ريشه معروف به گوتاپركا پر و مهر و موم كرد. در طي فرآيند شكل دهي، از روش آبياري براي شستشو و تميز كردن كانال‌ها و حذف آلودگي‌ها، قبل از قرار دادن پركردگي‌ها و آب بندي دندان استفاده مي‌شود. پس از آن، تاج در جاي خود محكم مي‌شود تا هرگز از جاي خود جدا نشود.

مقايسه كلي اشعه UV_A و اشعه UV_B 

هم اشعه UV_A و هم اشعه UV_B  پرتوهاي فرابنفشي هستند كه مي‌توانند مواد را سفيد كنند. ايمپلنت دندان در رشت با اين حال، اين دو اشعه داراي طول موج‌ها و خواص گوناگوني هستند كه بر قدرت سفيد كنندگي آن‌ها تأثير مي‌گذارد. اشعه UV_A داراي طول موج بيشتري نسبت به اشعه UV_B  است و مي‌تواند به عمق بيشتري نفوذ كند. اين اشعه همچنين علت پيري و آسيب رسيدن به DNA سلول‌هاي پوستي نيز بشمار مي‌آيد. در بليچينگ دندان، اشعه UV_A نسبت به اشعه UV_B  اثربخشي كمتري دارد. علت اين امر اين است كه اشعه UV_A توسط مواد زيادي جذب مي‌شود. در نتيجه تغيير رنگ يا تخريب قابل توجهي ايجاد نمي‌كند.

اشعه UV_B طول موج كوتاه‌تر و انرژي بيشتري نسبت به اشعه UV_A دارد. اين اشعه با آسيب رساندن به DNA در سلول‌هاي پوست مي‌تواند باعث آفتاب سوختگي پوست و سرطان شود. در بليچينگ دندان، اشعه UV_B از اشعه UV_A موثرتر عمل مي‌كند. زيرا توسط بسياري از رنگدانه‌ها و رنگ‌ها جذب مي‌شود و باعث شكسته شدن و محو شدن آنها مي‌گردد. اشعه UV_B همچنين مي‌تواند در صورت قرار گرفتن بيش از حد به مواد زيرين آسيب برساند و منجر به شكنندگي و زرد شدن دندان شود.

اشعه UV_A چيست و چه كاربردي در دندانپزشكي دارد؟

اشعه UV-A طولاني‌ترين طول موج را در طيف فرابنفش دارد كه از ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر متغير است. در دندانپزشكي، اشعه UV-A در فرآيند پخت مواد دنداني با نور كيور شده، مانند مواد ترميم كننده رزين كامپوزيت، سيلانت‌هاي پيت و فيشور و عوامل باندينگ ارتودنسي استفاده مي‌شود. نور اشعه UV-A يك فتو ابتدايي را در ماده فعال مي‌كند، كه سپس يك واكنش زنجيره‌اي را آغاز مي‌كند. اين واكنش باعث سخت شدن و سفت شدن مواد مي‌شود. اين فرآيند به عنوان فوتوپليمريزاسيون شناخته مي‌شود و براي ايجاد ترميم‌هاي دنداني قوي و بادوام ضروري است. نور اشعه UV-A همچنين در كلينيك‌هاي دندانپزشكي براي ضدعفوني سطوح و ابزارهاي دندانپزشكي استفاده مي‌شود.

نحوه عملكرد اشعه UV-A در بليچينگ

اشعه UV-A نوعي فرابنفش است كه مي‌تواند در فرآيندهاي بليچينگ دندان به همراه ژل حاوي پراكسيد هيدروژن استفاده شود. ژل بليچينگ روي دندان‌ها زده مي‌شود و سپس از نور اشعه UV-A براي فعال كردن پراكسيد هيدروژن استفاده مي‌شود كه به اكسيژن و آب تجزيه مي‌شود و باعث مي‌شود لكه از روي دندان پاك شود. سپس اكسيژن به سفيد شدن دندان‌ها كمك مي‌كند، در حالي كه آب توسط بافت دندان جذب مي‌شود. 

با اين حال، توجه به اين نكته مهم است كه قرار گرفتن در معرض اشعه UV-A نيز مي‌تواند براي پوست و چشم مضر باشد، بنابراين استفاده از تجهيزات حفاظتي مناسب در حين انجام بليچينگ ضروري است.

اشعه UV_ B چيست و چه كاربردي در دندانپزشكي دارد؟

اشعه UV_B  نوعي اشعه فرابنفش با دامنه طول موج ۲۸۰- ۳۲۰ نانومتر است. اين اشعه معمولا با ايجاد آفتاب سوختگي و ساير آسيب‌هاي پوستي همراه است، اما در دندانپزشكي نيز كاربرد دارد. از اشعه UV_B مي‌توان براي درمان مواد دنداني مانند كامپوزيت‌ها و سيلانت‌ها استفاده كرد. هنگامي‌كه اين مواد در معرض نور اشعه UV_B  قرار مي‌گيرند، يك واكنش شيميايي به نام پليمريزاسيون نوري پديد مي‌آورند كه باعث سخت شدن و چسبيدن مواد به سطح دندان مي‌گردد. اين فرآيند دندانپزشكان را قادر مي‌سازد تا با سرعت بيشتر و به طور موثرتري دندان‌هاي آسيب ديده يا پوسيده را بدون زمان خشك شدن طولاني، ترميم كنند.

از اشعه UV_B مي‌توان براي ضدعفوني تجهيزات و سطوح دندانپزشكي نيز استفاده كرد. مطالعات نشان داده‌اند كه اشعه UV_B براي از بين بردن باكتري‌ها، ويروس‌ها و قارچ‌ها موثر است و آن را به ابزاري مفيد براي كنترل عفونت در مطب‌هاي دندانپزشكي تبديل مي‌كرده است. به طور كلي، اشعه UV_B كاربردهاي متعددي در دندانپزشكي دارد، از روش‌هاي ترميمي گرفته تا پروتكل‌هاي كنترل عفونت، همگي را مي‌توان به اشعه UV_B سپرد. 

نحوه عملكرد UV-B در بليچينگ

اشعه UV-B معمولا براي بليچينگ دندان كار نمي‌كند. در عوض، بليچينگ دندان معمولا از پراكسيد هيدروژن يا پراكسيد كارباميد براي نفوذ به دندان و از بين بردن لكه‌ها استفاده مي‌كند. اشعه UV-B ممكن است همراه با اين درمان‌ها براي تسريع واكنش شيميايي و افزايش فرآيند سفيد كردن استفاده شود. نور پراكسيد را فعال مي‌كند و باعث شكسته شدن آن و نفوذ به ميناي دندان مي‌شود و باعث آزاد شدن مولكول‌هاي لكه شده و دندان‌هاي سفيدتري ايجاد مي‌كند.

با اين حال، مطالعات نشان داده است كه استفاده از اشعه UV-B در بليچينگ دندان ممكن است به ميناي دندان آسيب برساند و در نتيجه معمولا در روش‌هاي بليچينگ دندان استفاده نمي‌شود.

عملكرد كلي اشعه UV يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي

از متداول‌ترين موارد استفاده از اشعه UV يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي مي‌توان به پخت مواد كامپوزيت دندان اشاره كرد. كامپوزيت‌هاي دنداني موادي به رنگ دندان هستند كه براي پركردن حفره‌ها، چسباندن روكش‌ها يا چسباندن دندان‌ها، يا ترميم دندان‌هاي شكسته يا بريده استفاده مي‌شوند. نورهاي فرابنفش طول موج خاصي از نور ساطع مي‌كنند كه عامل پخت را در كامپوزيت‌هاي دنداني فعال مي‌كند، كه ماده را سخت مي‌كند و به دندان مي‌چسبد.

اشعه ماوراء بنفش در دندانپزشكي معمولا براي ضد عفوني و استريل كردن تجهيزات و ابزارهاي دندانپزشكي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. نور UV داراي خواص ضد ميكروبي بوده و مي‌تواند باكتري‌ها، قارچ‌ها و ويروس‌ها را از بين ببرد. كلينيك‌هاي دندانپزشكي از اشعه UV يا ماوراء بنفش براي ضد عفوني سطوح، هوا و آب در محل خود استفاده مي‌كنند.

يكي ديگر از كاربردهاي نوظهور اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي در تشخيص پوسيدگي دندان است. اشعه UV  يا ماوراء بنفش اين توانايي را دارد كه مراحل اوليه پوسيدگي را كه با چشم غير مسلح قابل مشاهده نيست، تشخيص دهد. ميناي دندان و بافت عاج در زير نور UV  يا ماوراء بنفش، فلورسنس متفاوتي دارند. همين نكته باعث مي‌شود تا تشخيص نواحي پوسيده كه نياز به درمان هستند براي دندانپزشكان آسان‌تر شود.

با اين وجود، قرار گرفتن بيش از حد در معرض اشعه UV يا ماوراء بنفش ممكن است هم براي متخصصان دندانپزشكي و هم براي بيماران ضرر داشته باشد. قرار گرفتن طولاني مدت در معرض نور UV به پوست و چشم آسيب مي‌رساند و خطر ابتلا به سرطان پوست و آب مرواريد چشم را افزايش خواهد داد. كلينيك‌هاي دندانپزشكي بايد اقدامات احتياطي را براي محدود كردن قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش در طول كار انجام دهند و اطمينان حاصل كنند كه تجهيزات آنها با مقررات ايمني مطابقت دارد.

مزايا و معايب استفاده از اشعه UV يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي

به دليل اينكه اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي كاربردهاي گوناگوني دارد، مزايا و معايب مختلفي نيز دربر خواهد داشت. در اين بخش از مقاله به بررسي مزايا و معايب استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي خواهيم پرداخت.

مزايا:

• سريع و كارآمد: استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي يك فرآيند سريع و كارآمد است. اين اشعه به دندانپزشكان كمك مي‌كند تا به سرعت حفره‌هاي دنداني، عفونت‌ها و ساير مشكلات دهان را تشخيص دهند.
• دقت بيشتر: استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش با برجسته كردن بخش‌هايي از دندان كه به بيشترين توجه نياز دارند، دقت تشخيص بيماري را افزايش مي‌دهد.
• جلوگيري از مشكلات دهان: اشعه UV  يا ماوراء بنفش را مي‌توان با ضدعفوني كردن دهان با هدف جلوگيري از مشكلات دهاني مانند حفره و التهاب لثه استفاده كرد.
• قيمت ارزان: استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي در مقايسه با ساير ابزارهاي تشخيصي مانند اشعه ايكس، يك گزينه ارزان قيمت است.

معايب:

• قرار گرفتن در معرض اشعه: قرار گرفتن طولاني مدت در معرض اشعه UV  يا ماوراء بنفش ممكن است منجر به جهش و آسيب به سلول‌ها شود كه خطر ابتلا به سرطان را افزايش مي‌دهد.
• نفوذ محدود: اشعه UV  يا ماوراء بنفش نمي‌تواند از طريق ميناي دندان نفوذ كند، به اين معني كه فقط براي تشخيص سطحي مي‌توان از آن استفاده كرد.
• آسيب به چشم: استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش مي‌تواند باعث آسيب و سوزش چشم بيمار و دندانپزشك شود.

• موارد مثبت كاذب: استفاده از اشعه UV  يا ماوراء بنفش در دندانپزشكي مي‌تواند منجر به نتايج مثبت كاذب شود كه مي‌تواند باعث درمان و هزينه غيرضروري گردد.

اپكسيفيكاسيون چيست؟

اپكسيفيكاسيون يا درمان اپكس يك روش دندانپزشكي است كه بر روي دندان‌هاي نابالغ با اپكس باز و ريشه ناقص صورت مي‌گيرد. ايمپلنت دندان در رشت درمان اپكسيفيكاسيون معمولا زماني توصيه مي‌شود كه بافت پالپ داخل دندان آسيب ديده يا عفوني باشد. اين مشكل منجر به آبسه يا ساير اشكال عفونت مي‌شود. در طول اپكسيفيكاسيون ، دندانپزشك يا اندودنتيست بافت پالپ عفوني يا مرده را از كانال ريشه جدا مي‌كند و دارو يا مواد پركننده را در اپكس ريشه دندان قرار مي‌دهد تا باعث ايجاد يك سد بافت سخت گردد. در نتيجه از نشت باكتري‌ها، آنتاگونيست‌ها و ساير مواد از حفره دهان به داخل فضاي كانال ريشه جلوگيري مي‌كند.

اين فرآيند به تحريك ريشه كمك مي‌كند تا به درستي رشد كند و دندان را قادر مي‌سازد تا بالغ شده و شكل‌گيري خود را كامل كند. و در نهايت به نوبه خود باعث افزايش شانس بقاي دندان مي‌گردد. اپكسيفيكاسيون معمولا براي درمان پوسيدگي، آسيب، تروما يا ساير آسيب‌ها در بيماران نوجوان كه هنوز دندان‌هاي‌شان كاملا شكل نگرفته‌اند، توصيه مي‌گردد.

مراحل گام به گام اپكسيفيكاسيون

اپكسيفيكاسيون دندان نابالغ به چه صورت چگونه است؟ در اين بخش از مقاله حاضر به بررسي اين نوع درمان دندان نابالغ با اپكس باز و ريشه ناقص خواهيم پرداخت. مراحل اپكسيفيكاسيون به شرح زير است:

آماده سازي دسترسي

ابتدا بايد به محفظه پالپ دسترسي پيدا كرد. دندانپزشك پس از دسترسي، كانال را تميز و ضدعفوني مي‌كند.

آماده سازي شيميايي

در اين مرحله دندانپزشك يا اندودنتيست يك عامل ضد باكتري يا داروي داخل كانالي، مانند هيدروكسيد كلسيم، در كانال قرار مي‌دهد تا به بهبود و تشكيل بافت سخت كمك كند.

دوره مشاهده

بيمار به مدت چند هفته تا چند ماه بايد تحت نظر دندانپزشك خود باشد تا اطمينان حاصل شود كه فرآيندهاي بهبودي و بازسازي آغاز شده است.

معاينه راديوگرافي

از راديوگرافي در فواصل زماني معين براي نظارت بر پيشرفت تشكيل بافت سخت گرفته استفاده مي‌شود. اين كار باعث مي‌شود دندانپزشك يا اندودنتيست مراحل پيشرفت درمان را با دقت بالاتري دنبال كند.

آماده سازي براي تشكيل سد اپيكال

هنگامي‌كه شواهد كافي به مرور زمان از تشكيل بافت سخت در اپكس بدست آمد، كانال تميز شده و شكل مي‌گيرد تا فضايي براي تشكيل سد ايكال ايجاد شود.

تشكيل سد اپيكال

در اين بخش تري اكسيد معدني كه به آن MTA مي‌گويند، در نوك اپكس دندان قرار داده مي‌شود. اين كار باعث مي‌شود كه يك سد بافت سخت ايجاد شود تا ريشه را پشتيباني و تقويت كند.

ترميم نهايي

پس از تشكيل سد اپيكال، كانال با مواد پركننده مناسب كانال ريشه پر شده و دندان با ترميم نهايي مانند روكش، ترميم شده تا محافظت و حمايت طولاني مدت ايجاد گردد.

فوايد اپكسيفيكاسيون

اپكسيفيكاسيون يك روش دندانپزشكي است كه براي تحريك تشكيل يك سد كلسيفيه يا سد اپيكال در دندان آسيب ديده يا عفوني استفاده مي‌شود. در اينجا برخي از مزاياي بالقوه اپكسيفيكاسيون آورده شده است:

حفظ دندان طبيعي اولين فايده اپكسيفيكاسيون است. اين روش به جاي كشيدن دندان طبيعي، امكان حفظ دندان را فراهم مي‌كند كه مي‌تواند گزينه خوبي براي حفظ توانايي جويدن و گفتار طبيعي باشد. اپكسيفيكاسيون همچنين از آسيب بيشتر جلوگيري مي‌كند. اين روش درماني به جلوگيري از گسترش عفونت يا آسيب به ساير دندان‌ها، لثه‌ها يا استخوان فك كمك مي‌كند. بروز اين مشكلات مي‌توانند منجر به مشكلات جدي سلامت دهان شوند.

اپكسيفيكاسيون يك درمان مقرون به صرفه بوده و نسبت به كشيدن و كاشت دندان هزينه كمتري دارد. سرعت بهبود اين نوع از درمان زياد است. اپكسيفيكاسيون يك روش نسبتا سريع و ساده است كه در مقايسه با جراحي كشيدن دندان به حداقل زمان بهبودي نياز دارد. بهبود سلامت دهان و دندان از ديگر مزاياي اپكسيفيكاسيون است. اپكسيفيكاسيون مي‌تواند با درمان پوسيدگي شديد دندان، ضربه و عفونت در كانال ريشه، كه مي‌توانند منجر به از دست دادن دندان، بيماري لثه و ساير عوارض شود، به بهبود سلامت دهان كمك كند.

البته توجه به اين نكته ضروري است كه وضعيت هر فرد منحصر به فرد است و دندانپزشك مي‌تواند اطلاعات بيشتري در مورد اينكه آيا اپكسيفيكاسيون بهترين درمان براي مورد خاص بيمار است يا خير، ارائه دهد.

چه زماني يك دندان نياز به عصب كشي دارد؟

اگر پالپ، كه بافت نرم داخل دندان است كه حاوي اعصاب و عروق خوني است، عفوني يا آسيب ببيند، ممكن است دندان نياز به عمل ريشه داشته باشد. شايع‌ترين علل آسيب يا عفونت پالپ عبارتند از پوسيدگي عميق، اقدامات مكرر دندانپزشكي روي همان دندان، ضربه به دندان، ترك يا شكستگي در دندان. هنگامي‌كه پالپ عفوني شده يا آسيب ببيند، دندان ممكن است دردناك و حساس به دماي سرد و گرم شود. يا ممكن است تورم و حساسيت در لثه‌هاي اطراف بوجود آيد. البته در برخي موارد ممكن است اصلا علائمي وجود نداشته باشد. در صورت عدم درمان، عفونت يا آسيب به پالپ مي‌تواند منجر به آبسه گردد. آبسه يك پاكت پر از چرك است كه درد بيشتر و آسيب به استخوان و بافت‌هاي اطراف را بهمراه دارد. عصب‌كشي روشي است كه در آن پالپ عفوني يا آسيب ديده از دندان خارج و داخل دندان تميز و پر مي‌شود تا از عفونت يا آسيب بيشتر جلوگيري كند. اين روش مي‌تواند به نجات دندان و جلوگيري از نياز به كشيدن دندان كمك كند.

عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز چگونه انجام مي شود؟

عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز با دندان معمولي تفاوت‌هايي دارد. در اين بخش از مقاله به بررسي دقيق اين مراحل خواهيم پرداخت. عصب كشي دندان نابالغ با اپكس باز شامل مراحل ذيل است:

معاينه

در مرحله اول دندانپزشك براي تعيين شكل كانال ريشه و همچنين ارزيابي ميزان آسيب ريشه، با اشعه ايكس از دندان عكس مي‌گيرد. 

بي حسي موضعي

پس از بدست آوردن نقشه دقيق ريشه، ناحيه اطراف دندان آسيب ديده با استفاده از بي‌حسي موضعي بي‌حس مي‌شود.

دسترسي

پس از اينكه بيمار كاملا  بي‌حس شد، دندانپزشك سوراخي در تاج دندان ايجاد مي‌كند. اين حفره به منظور دسترسي راحت‌تر به محفظه پالپ است. 

شروع درمان

دندانپزشك با استفاده از ابزارهاي كوچك، پالپ عفوني يا آسيب ديده را از محفظه پالپ خارج كرده و كانال‌هاي ريشه را تميز كرده و شكل مي‌دهد. هنگامي‌كه كانال ريشه تميز و شكل داده شد، دندانپزشك كانال‌ها را با موادي مانند گوتاپركا پر مي‌كند. به اصطلاح كانال‌ها را مهر و موم  مي‌كند. اگر اپكس ريشه دندان هنوز باز باشد، دندانپزشك ممكن است دارويي را در كانال ريشه قرار دهد تا تشكيل بافت جديد در داخل دندان را تحريك كند. سپس دندانپزشك يك پركردگي موقت براي بستن دهانه ايجاد شده در تاج و براي محافظت از دندان قرار مي‌دهد. در قرار ملاقات بعدي، دندانپزشك دندان را بررسي مي‌كند كه آيا به درستي ترميم صورت گرفته است يا خير. همچنين براي بازيابي عملكرد و ظاهر دندان، يك تاج يا پركننده دائمي قرار مي‌دهد.

علل بروز اپكس باز در دندان نابالغ چيست؟

وجود اپكس باز در دندان نابالغ معضلي است كه بايد به سرعت درمان شود. عدم رسيدگي به موقع به آن مي‌تواند مشكلاتي براي بيمار بوجود آورد و در نهايت منجر به از دست دادن دندان طبيعي گردد. بررسي علل بروز اپكس باز در دندان نابالغ مي‌تواند به جلوگيري از بروز اين مشكل يا درمان سريعتر آن كمك شاياني كند. در ادامه به توضيح اين دلايل مي‌پردازيم.

• تروما: ضربه يا آسيبي كه به دندان وارد آمده است، مانند ضربه به دهان، مي‌تواند به بافت پالپ آسيب برساند و از بسته شدن كامل اپكس جلوگيري كند.
• عفونت: اگر حفره يا پوسيدگي دندان به موقع و كامل درمان نشود، مي‌تواند عفونت باكتريايي در پالپ ايجاد كند. اين عفونت ممكن است باعث التهاب و آسيب به پالپ و در نتيجه به باز شدن اپكس بيانجامد.
• عوامل ژنتيكي: برخي از اختلالات ژنتيكي مانند dentinogenesis imperfecta، مي‌تواند باعث ايجاد ناهنجاري در رشد دندان و بروز اپكس باز شود.
• داروها: برخي داروها يا درمان‌ها، مانند شيمي‌درماني يا پرتودرماني، مي‌توانند با دندان‌هاي در حال رشد تداخل داشته باشند و باعث باز شدن اپكس‌‌ها شوند.
• كمبودهاي تغذيه‌اي: كمبود يا عدم تعادل تغذيه‌اي، مانند كمبود ويتامين D يا كلسيم، مي‌تواند بر رشد دندان تاثير بگذارد و باعث باز شدن اپكس‌‌ها گردد.
• افزايش سن: با افزايش سن، سرعت رشد دندان كاهش مي‌يابد و ممكن است در برخي موارد، اپكس به درستي بسته نشود.
• علل ناشناخته: در برخي موارد، علت باز شدن اپكس‌‌ها ممكن است ناشناخته يا ايديوپاتيك بوده و تحقيقات بيشتري براي درك مكانيسم‌هاي زمينه‌اي مورد نياز است.

اپكسيفيكاسيون و اپكسوژنزيس

اپكسيفيكاسيون و اپكسوژنزيس روش‌هاي مختلف دندانپزشكي هستند. اپكسيفيكاسيون روشي براي درمان دنداني با يك پالپ غير حياتي (به معني مرده يا خشك بودن پالپ داخل دندان) است كه رشد ريشه كامل نشده باشد. در اين روش، دندانپزشك يا اندودنتيست تا جايي كه ممكن است پالپ عفوني شده را بر مي‌دارد و آن را با دارويي جايگزين مي‌كند تا مانع ايجاد يك سد بافت سخت در نوك ريشه شود. 

اما اپكسوژنزيس روشي براي دندان‌هايي است كه پالپ‌هاي حياتي دارند (يعني پالپ داخل دندان زنده است) و به طور كامل رشد نكرده‌اند. اين حالت معمولا در كودكان يا نوجوانان وجود دارد. در اين روش، دندانپزشك يا اندودنتيست پالپ يا بخشي از آن را بر مي‌دارد و تشكيل عاج و بافت پالپ را تحريك مي‌كند تا رشد و توسعه مداوم ريشه را تشويق كند تا در طول زمان به طور كامل شكل بگيرد. اين روش براي حفظ سرزندگي دندان و ادامه رشد اپكس ريشه انجام مي‌شود.

درمان هاي جايگزين اپكسيفيكاسيون 

به جاي اپكسيفيكاسيون، يك درمان جايگزين براي اپكس ريشه باز، درمان ريشه ترميمي RET است. RET شامل استفاده از تكنيك‌ها و مواد تخصصي براي تحريك رشد بافت جديد، از جمله پالپ و عاج، در فضاي كانال ريشه است. اين تكنيك شامل ضدعفوني كردن فضاي كانال ريشه و سپس قرار دادن يك داربست يا مواد ماتريكس مانند در فضاي كانال ريشه براي تحريك تشكيل بافت جديد است.

در برخي موارد، لخته خون نيز ممكن است در داخل كانال به عنوان بخشي از روند بهبود، تشكيل شود. با گذشت زمان، اين مي‌تواند منجر به تشكيل يك اپكس جديد و بازيابي عملكرد در دندان آسيب ديده شود. RET يك گزينه درماني بيولوژيك‌تر از اپكسيفيكاسيون است. زيرا هدف آن بازگرداندن رشد و نمو طبيعي دندان است، نه اينكه صرفا فضاي كانال ريشه را ببندد. با اين حال، RET هميشه براي هر موردي مناسب نيست و ميزان موفقيت بسته به شدت مشكل، سن بيمار و عوامل ديگر مي‌تواند متفاوت باشد.

لمينت كامپوزيت و لمينت سراميك

براي ساخت لمينت از دو ماده كامپوزيت و سراميك استفاده مي‌شود. ايمپلنت اقساطي در رشت هر دو ماده براي ساخت دندان‌هايي زيبا و يكدست مناسب هستند اما بايد اين كار را دندانپزشك متخصص زيبايي با تجربه انجام دهد. شايد برايتان سوال باشد كه كدام نوع ماده لمينت براي دندان‌هاي ما مناسب است؟ بهتر است ابتدا نيار‌هاي و شرايط دنداني خود را بدانيد تا بتوانيد گزينه مناسب را انتخاب نماييد. هر دو اين روش‌ها مي‌توانند فاصله بين دنداني، لب پريدگي، ترك، بي نظمي و تيرگي دندان‌ها را برطرف كنند. در ادامه با تفاوت‌هاي اين دو نوع لمينت آشنا مي‌شويد تا تصميم بگيريد كداميك براي شما مناسب تر بوده و نگهداري آسان تري دارد.

لمينت يا كامپوزيت كداميك طبيعي تر هستند؟

تمام لمينت‌ها و روكش‌ها به هدف هماهنگي با ساير دندان‌ها و دادن جلوه اي يكدست و همرنگ به تمام دندان‌ها ساخته مي‌شوند. زيرا هدف نهايي اصلاح طرح لبخند است. 

لمينت‌ها در مجموع جلوه طبيعي تري نسبت به كامپوزيت دارند. دليل آن هم انعكاس نور در سراميك است كه كاملا مطابق با دندان‌هاي اصلي فرد عمل مي‌كند. اما لمينت‌هاي كامپوزيتي نيز پس از پوليش خوردن تا حدي مطابق با دندان‌هاي طبيعي فرد مي‌شوند. 

براي دندان‌هاي بهم ريخته با مشكلات زياد از كامپوزيت كمك بگيريم يا لمينت؟

اگر فاصله بين دندان‌هاي شما زياد باشد، يا در اثر سيگار و بيماري دچار تغيير رنگ شديد شده باشيد بايد از لمينت سراميكي استفاده كنيد. همچنين اگر دندان‌ها بهم ريخته اي داريد بهترين راه درمان آن لمينت سراميكي است. 

اگر مشكلات دنداني كمي داريد كامپوزيت مي‌تواند به شما كمك زيادي بكند. دقت داشته باشيد در صورت وجود مشكلات زياد و ناهماهنگي و كجي بيش از حد دندان‌ها، احتمالا هيچ كدام از اين دو روش قابل انجام نبوده و به جاي آن از ارتودنسي و روكش‌هاي كامل دندان بايد استفاده مي‌كنند. اگر دندان خود را به هر دليلي از دست داده باشيد ايمپلت و بريج دندان تنها راه حل‌هاي جايگزين موجود هستند. 

لمينت و كامپوزيت كدام طول عمر بيشتري دارد؟

لمينت‌ها اگر به خوبي از آنها مراقبت شود بين ۱۰ تا ۲۰ سال دوام مي‌آورند. همچنين در صورت رعايت بهداشت دهان و دندان و استفاده درست، كامپوزيت عمري بين ۵ تا ۸ سال خواهند داشت. در حالت كلي كامپوزيت‌ها نصف لمينت‌ها دوام و ماندگاري دارند. البته نبايد ناديده بگيريد كه قيمت و طول درمان با كامپوزيت بسيار كمتر از لمينت است.

لمينت يا كامپوزيت كدام قابل تعمير است؟

استحكام لمينت به دليل جنس ماده اي كه در آن به كار رفته بيشتر از از كامپوزيت است. از طرفي لمينت‌ها در لابراتوار و تحت شرايط خاص و مناسب با دندان‌هاي فرد ساخته مي‌شوند. لمينت در صورت خرابي يا شكستگي قابل ترميم نيست و بايد حتما تعويض شوند. اما كامپوزيت‌ها را مي‌توان ترميم كرد. به همين دليل هزينه بيشتري نسبت به كامپوزيت دارد. 

لكه پذيري كدام نوع لمينت كمتر است؟

دندان‌هاي طبيعي و دندان‌هاي لمينت شده هر چه تميز تر و درخشان تر باشند زيبايي بيشتري دارند. كامپوزيت‌ها هرچه نازك تر باشند طبيعي تر به نظر مي‌رسند اما مشكل اينجاست كه در صورت نازك بودن سايه دندان‌هاي طبيعي كه تيره هستند قابل مشاهده است و ديگر نمي توان بدرنگي آنها را پوشاند. تنها راه استفاده از كامپوزيت مات است كه جلوه طبيعي به دندان‌ها نمي دهد. به همين دليل در صورت تيرگي بيش از حد دندان‌ها نمي توانيد از كامپوزيت شفاف استفاده كنيد. از طرفي كامپوزيت‌ها در اثر خوردن مواد غذايي رنگي، نسبت به لمينت زودتر تغيير رنگ پيدا مي‌كنند. 

لمينت‌ها لكه پذيري كمتري نسبت به كامپوزيت دارند. اما همچنان مانند كامپوزيت، بايد بهداشت دهان و دندان را رعايت كنيد تا تغيير رنگ نداده و آسيبي به آنها وارد نشود. چاي، قهوه و غذا‌هاي حاوي زرد چوبه و رنگي را كمتر مصرف كنيد.بهتر است بلافاصله پس از خوردن غذا‌هاي رنگي، دندان‌هاي خود را مسواك كنيد.

لمينت يا كامپوزيت كدام درماني فوري است؟

كامپوزيت‌ها معمولا در مطب و در طي يك جلسه گذاشته مي‌شوند. نياز به آماده سازي و تراشيدن دندان‌ها ندارند. مستقيم روي دندان‌ها قرار گرفته و با مهارت دندانپزشك متخصص زيبايي روي دندان‌ها فرم مي‌گيرند. در انتها با كمك نوري مخصوص مواد روي دندان‌ها سفت مي‌شود. سپس آنها را صيقل مي‌دهند تا جلوه اي زيبا و طبيعي بگيرند. 

در مقابل لمينت‌ها نياز به چند جلسه مراجعه به دندانپزشك دارند. يك جلسه براي آماده سازي دندان‌ها نياز است كه آنها را به اندازه قطر پوسته‌هاي لمينت تراشيده و قالبگيري كنند. قالب‌ها به لابراتوار ساخت لمينت فرستاده مي‌شوند و پس از طي دو هفته به مطب ارسال مي‌شوند. مجددا بايد به مطب مراجعه كنيد تا آنها را روي دندان‌هاي شما بچسبانند. شايد نياز به يك جلسه ديگر براي بررسي بيشتر قرارگيري لمينت‌ها روي دندان‌ها باشد. لمينت كردن پروسه اي طولاني تر از كامپوزيت است. 

هزينه كامپوزيت بيشتر است يا لمينت؟

كامپوزيت‌ها قيمت ارزانتري نسبت به لمينت دارند. ما در نظر داشته باشيد كه ماندگاري كمتري نيز داشته و بايد زودتر آنها را تعويض كنيد. اگر كامپوزيت‌ها آسيب ببينند مي‌توانيد آنها را براي هميشه از روي دندان‌هاي خود برداريد يا بخشي از آن را ترميم كنيد. اما لمينت‌ها بايد تعويض شوند و قابليت برگشت پذيري نخواهند داشت. 

با وجود تمام تفاوت‌هايي كه اين دو نوع ماده لمينت با هم دارند اين شما و دندانپزشك هستيد كه انتخاب مي‌كنيد كدام يك براي شما مناسب تر است. در ادامه با روش‌هاي نگهداري كامپوزيت و لمينت آشنا مي‌شويم تا انتخاب بهتر و دقيق تري داشته باشيد. 

نحوه نگهداري لمينت دندان

براي آنكه لمينتي زيبا و طبيعي داشته باشيد هزينه و زمان زيادي صرف كرده ايد. پس بايد مراقب آنها باشيد تا ماندگاري بالايي داشته باشند. در ادامه نحوه نگهداري لمينت دندان را با هم بررسي مي‌كنيم.

مسواك زدن به صورت عادتي روزانه و هميشگي

به صورت روتين از مسواك و نخ دندان استفاده كنيد. حداقل روزي دو بار دندان‌ها را با مسواك نرم و خمير دندان مخصوص لمينت كه غير ساينده است مسواك كنيد. اين كار به تميزي دندان‌ها و جلوگيري از پوسيدگي كمك مي‌كند. همچنين از نخ دندان حداقل يك بار در روز استفاده كنيد. 

شستن دهان با دهانشويه

با دهانشويه مخصوص روزي يك يا دو بار دندان‌هاي خود را بشوييد. دهانشويه‌هاي حاوي الكل به لمينت‌ها آسيب مي‌رسانند به همين دليل بايد از نوع فاقد الكل استفاده كنيد. 

سالي دو بار مراجعه به دندانپزشك 

براي نحوه نگهداري از كامپوزيت و لمينت بايد بگوييم كه هر دو نياز دارند تا سالي دو بار توسط دندانپزشك متخصص چكاپ شوند. اين كار باعث جلوگيري از بيماري‌هاي لثه، عفونت و پوسيدگي دندان‌ها مي‌شود. در اين شرايط اگر براي دندان‌ها و لثه مشكلي بوجود آمده باشد سريع تشخيص داده و درمان مي‌كنند. همچنين اگر لمينت‌ها دچار آسيب شده باشند به سرعت تعويض شده و از ايجاد مشكل جلوگيري مي‌شود. 

لثه‌هاي سالم 

داشتن لثه سالم به زيبايي و ماندگاري لمينت كمك مي‌كند. اگر دچار بيماري لثه شده باشيد قسمتي از لثه كه با لمينت در ارتباط است تحليل رفته و ظاهري زشت به لبخند شما مي‌هد. لثه‌هاي ناسالم باعث آسيب زدن به لمينت مي‌شود. 

اجتناب از خوردن غذا‌هاي سفت

اگر دندان‌هاي خود را لمينت كرديد نبايد ميوه‌ها و غذا‌هاي سفت را بجويد. اين كار باعث شكستگي لمينت‌ها شده و ناچار مي‌شويد هزينه اضافه كرده و آنها را تعويض نماييد. ته ديگ، آجيل، ناخن خوردن، چيپس، شكلات، باز كردن درب بطري با دندان و جويدن آدامس مي‌تواند به لمينت دندان آسيب برساند. 

دندان قروچه به لمينت آسيب مي‌رساند

اگر دندان قروچه داريد با دندانپزشك خود مطرح نماييد. مي‌توانيد براي جلوگيري از آسيب رساندن به لمينت‌ها از محافظ دندان استفاده كنيد. در غير اين صورت دچار شكستگي، ترك، افتادن و ساييده شدن لمينت‌ها مي‌شويد. 

اجتناب از خوردن مواد غذايي رنگدانه دار

دندان‌هاي لمينت شده در صورت عدم رعايت بهداشت دهان و دندان دچار تغيير رنگ مي‌شوند. از اين رو بايد از خوردن مواد غذايي كه حاوي رنگ زياد هستند مانند قهوه، چاي و زردچوبه پرهيز كنيد. علاوه بر تغيير رنگ لمينت، اين مواد غذايي باعث تغيير رنگ در ميناي اصلي دندان‌ها شده و آنها را تيره تر مي‌كند. سايه تيره دندان‌هاي طبيعي باعث تيره تر شدن ظاهر لمينت‌ها مي‌شود. 

سيگار را كنار بگذاريد

سيگار و قليان با گذشت زمان باعث تغيير رنگ دندان مي‌شود. همچنين موجب پوسيدگي و گسترش عفونت شده و طول عمر دندان طبيعي و لمينت را كاهش مي‌دهد. 

ورزش‌هاي سنگين تماسي انجام ندهيد

ورزش‌هايي مانند كاراته، بوكس و تكواندو كه ضربات فيزيكي به فرد وارد مي‌كند را كنار بگذاريد. ضربه باعث آسيب به لمينت مي‌شود. در صورت تمايل مي‌توانيد از گارد دندان نيز استفاده كنيد.

نحوه نگهداري كامپوزيت دندان

در حالت كلي اغلب مراقبت‌هايي كه از لمينت و كامپوزيت مي‌شود يكسان است. اما كامپوزيت‌ها به دليل ماده اي كه در ساخت آنها استفاده مي‌شود آسيب پذير تر بوده و نياز به مراقبت بيشتري دارند. كامپوزيت‌ها لكه پذيري بيشتري نسبت به لمينت دارند و دقت بيشتري بايد به مواد خوراكي مصرف شده داشته باشيد. 

در ادامه برخي از روش‌هاي مراقبت از كامپوزيت را با هم بررسي مي‌كنيم. 

رعايت بهداشت دهان و دندان و مسواك زدن صحيح

اصلي ترين كار در حفظ سلامت و نگهداري از كامپوزيت، رعايت بهداشت دهان و دندان است. به همين منظور دو بار در روز با خمير دندان بدون ماده ساينده و حاوي فلورايد مسواك بزنيد. روش صحيح مسواك زدن را از دندانپزشك خود بپرسيد. اگر مسواك زدن به صورت اصولي انجام نشود لثه‌ها عقب نشيني كرده و فاصله اي بين كامپوزيت و لثه ايجاد مي‌شود. اين فاصله باعث ايجاد لبخند نازيبا شده و مجبور مي‌شويد كامپوزيت‌ها را ترميم نماييد. مسواك زدن و نخ دندان كشيدن اصولي مانع تشكيل جرم و پلاك روي دندان‌ها و كامپوزيت مي‌شود. 

استفاده از مواد غذايي بي رنگ 

كامپوزيت‌ها خيلي سريع تر از لمينت‌ها دچار تغيير رنگ مي‌شوند. به همين دليل بايد دقت بيشتري در خوردن مواد غذايي داشته باشيد. سس‌ها، چاي، قهوه، شربت‌هاي رنگي، توت فرنگي، شاه توت، قورمه سبزي، ماكاروني و از جمله خوراكي‌هايي هستند كه باعث تغيير رنگ كامپوزيت‌ها مي‌شوند. بايد خوردن اين مواد غذايي را بسيار كم كرده و پس از استفاده سريعا مسواك بزنيد. از بليچينگ براي سفيد كردن كامپوزيت‌هاي تغيير رنگ داده استفاده نمي كنند. تنها راه حل پوليش كردن يا تعويض آنهاست. 

دندان‌هاي شما ابزار باز كننده درب شيشه نيستند

باز كردن درب بطري‌ها، باز كردن گره‌هاي كور، جويدن يخ و ناخن از جمله كار‌هايي هستند كه به كامپوزيت‌ها آسيب مي‌رسانند. لايه نازك كامپوزيت كه روي دندان‌ها كشيده شده با اين كار‌ها دچار شكستگي و پريدگي مي‌شوند و بايد آنها را ترميم كرد. 

چكاپ روتين توسط دندانپزشك

مراجعه منظم به دندانپزشكي در فواصل ۶ ماه يك بار، مي‌تواند بر سلامت كلي دندان‌ها و كامپوزيت‌ها تاثير بگذارد. دندان‌هاي كامپوزيت شده نياز به رسيدگي بيشتري دارند تا باكتري و پلاك ايجاد شده با جرمگيري به‌موقع از بين رفته و از سلامت دندان‌ها اطمينان حاصل شود. 

مصرف غذا‌هاي مناسب بعد از كامپوزيت و لمينت 

برخي از مواد غذايي بر حفظ سلامت لمينت و كامپوزيت تاثير مي‌گذارند. مصرف اين مواد غذايي باعث افزايش ماندگاري آنها مي‌شوند. 

• مصرف غذا‌هاي نرم مانند ماكاروني، تخم مرغ، كته، گوشت‌هاي آبپز شده و سبزيجات پخته شده مانع آسيب به كامپوزيت و لمينت مي‌شود. 
• خوردن آب كافي در طول روز به ويژه بعد از وعده‌هاي غذايي باعث مي‌شود رنگدانه‌ها از سطح دندان‌ها شسته شوند. همچنين باقيمانده ذرات غذايي از روي دندان‌ها پاك شده و پلاك و جرم تشكيل نمي شود. 

• مصرف غذا‌هاي شيرين را كم كنيد. قند‌ها باعث پوسيدگي دندان‌ها مي‌شود.
• غذا‌هاي اسيدي مانند انواع نوشابه‌ها به لمينت و كامپوزيت آسيب مي‌رسانند. بهتر است بعد از مصرف مواد اسيدي براي جلوگيري از آسيب، مسواك بزنيد.

دندان عقل چيست؟

پس از اين كه دندان‌هاي شيري شروع به افتادن مي‌كند، همه دندان‌هاي اصلي رشد مي‌كنند. تعداد اين دندان‌ها ۳۲ عدد است كه چهارتاي آن‌ها دندان عقل به شمار مي‌آيند. اين دندان‌ها آخرين دندان‌ها در پشت دهان شما هستند ايمپلنت اقساطي در رشت كه ديرتر از همه رشد مي‌كنند. معمولا افراد در سنين بين ۱۷ تا ۲۵ سالگي رشد دندان عقل را تجربه مي‌كنند، اما ممكن است زودتر از اين موعد هم شاهد رشد دندان‌ها باشيد. 

معمولا دندان عقل مانند بقيه دندان‌ها به درستي رشد مي‌كند، اما در برخي مواقع، دندان عقل تا حدي يا به طور كامل در استخوان فك يا لثه گير مي‌كند و اين سوال را به وجود مي‌آورد. وقتي اين اتفاق رخ مي‌دهد، مي‌تواند منجر به عفونت، بيماري لثه يا ساير مشكلات مربوط به دهان شود. به همين دليل است كه اكثر دندان پزشكان كشيدن اين دندان را به بيماران توصيه مي‌كنند.

دندان عقل به ‌خودي‌خود مشكل ساز نيست و كاربرد خاصي هم در دهان ندارد. اما اگر دهان جايي براي رشد آن‌ها نداشته باشد يا به طور صحيح رشد نكنند، مي‌تواند براي فرد مشكلاتي را به وجود بياورد. اگر دندان‌هاي عقل درد يا عفونت نداشته باشند كشيدن آن‌ها ضروري نيست، اما در صورت رشد غير صحيح بايد آن را كشيد يا جراحي انجام داد. 

نشانه‌هاي اوليه درآمدن دندان عقل

معمولا وقتي دندان عقل شروع به رشد مي‌كند، شما آن را به وضوح احساس خواهيد كرد. يكي از اولين نشانه‌هايي كه نشان مي‌دهد دندان عقل شروع به رشد كرده، احساس ناخوشايند در انتهاي دهان است. اين احساس كه معمولا با حساسيت همراه است، مي‌تواند در هر دو طرف دهان يا فقط يك طرف باشد. همچنين تورم لثه مي‌تواند از علائم ديگر آن باشد. 

اگر در طول روز احساس سردرد داريد، يا ناگهان قسمتي از سر شما درد مي‌گيرد، ممكن است به دليل رشد دندان‌هاي عقل باشد. اين دندان‌ها از زير لثه شروع به رشد مي‌كنند و فشار زيادي به آن وارد خواهند كرد كه روي سيستم عصبي تاثير مي‌گذارد. برخي افراد به دلايل ديگر سردرد را تجربه مي‌كنند و ممكن است كه به درد ناشي از دندان‌هاي عقل اهميت ندهند. اين علائم عبارتند از:

• درد در فك 
• تورم فك يا لثه
• حساس شدن بيش از حد لثه همراه با خونريزي
• بروز مشكل در هنگام باز كردن دهان
• ايجاد طعم ناخوشايند در دهان 

هنگام رشد اين دندان ممكن است باقي مانده غذا در بين دندان‌ها گير كند و به سختي بتوانيد آن را با مسواك و نخ دندان تميز كنيد. در اكثر افراد اين دندان‌ها به طور ناقص رشد مي‌كنند، به همين دليل، زمينه ابتلا لثه به عفونت فراهم مي‌شود. تمامي اين نشانه‌ها باعث به وجود آمدن عفونتي به نام پريكورونيت مي‌شوند كه اگر به موقع درمان نشود، بسيار دردناك خواهد بود.

علائم نشان دهنده رشد دندان عقل

سلامت دهان و دندان بر سلامتي همه جانبه بدن تاثير مي‌گذارد. اگر چه دندان‌هاي عقل بايد قبل از ۲۵ سالگي كشيده شوند، اما معمولا براي همه اشخاص توصيه نمي‌شود. مهم است كه به نشانه‌هاي رشد دندان عقل دقت كنيد تا بتوانيد به موقع اقدامات لازم را انجام دهيد. برخي از نشانه‌هاي رشد دندان عقل را در ادامه بررسي مي كنيم.

لثه‌هاي متورم و قرمز

رشد دندان‌هاي عقل مي‌تواند باعث قرمزي، تورم و حساسيت در اطراف محل رشد دندان شود كه مي‌تواند كارهاي معمولي و جويدن را دچار مشكل كند. سوزش لثه يكي ديگر از علائم رشد دندان‌هاي عقل است كه بايد براي رفع آن به دندانپزشك مراجعه كنيد و تا جايي كه ممكن است بعد از مسواك زدن از نخ دندان استفاده كنيد تا به خوبي از آن ناحيه مراقبت شود. 

ايجاد درد در ناحيه دندان يا فك 

دندان‌هاي عقلي كه به طور نامنظم رشد مي‌كنند، فشار زيادي به دندان‌هاي اطراف، استخوان‌ها و اعصاب وارد مي‌كنند. همچنين سينوس‌ها و فك نيز تحت تاثير رشد آن‌ها خواهد بود. در اثر اين فشارها ممكن است دچار سردردهاي زيادي نيز شويد. 

احساس فشار در دهان

در حين رشد دندان‌هاي عقل، به دندان‌هاي اطراف فشار زيادي وارد مي‌شود و در نهايت باعث جابجايي آن‌ها مي‌شود. اين امر منجر به تورم لثه‌ها و عضلات فك مي‌شود. در موارد نادر، زبان ممكن است متورم شود و در صحبت كردن مشكل ايجاد كند. 

ايجاد در تورم در برخي نقاط صورت

فك در اثر فشارها و درد مي‌تواند دچار تورم شود. اين تورم همچنين مي‌تواند در استخوان گونه و ساير نواحي با درد همراه باشد. 

بوي بد دهان

دندان عقل در هنگام رويش مي‌تواند كيسه‌هايي را در پشت دندان‌ها ايجاد كند كه با مسواك نمي‌توانيد به صورت معمولي به آن‌ها دسترسي داشته باشيد. باكتري‌ها به راحتي مي‌توانند در آن مكان‌ها تجمع كنند و بوي بدي در دهان ايجاد نمايند. گاهي فك در اثر رشد دندان‌ها سفت مي‌شود. در اين صورت براي باز كردن دهان و غذا خوردن دچار مشكل خواهيد شد. 

درد دندان عقل نشانه چيست؟

به طور كلي، دندان عقل نبايد باعث ايجاد درد شود. اما به دلايل مختلف ممكن است درد ايجاد شود. بهترين كار براي كنترل اين درد اين است كه در ابتدا علت آن را بدانيد. تحت فشار بودن دندان‌ها مي‌تواند يكي از علت‌هاي ايجاد درد در دندان‌ها باشد. در برخي مواقع، دندان عقل در حال رشد فضاي كافي براي رويش كامل ندارد. در نتيجه، دندان ممكن است در زاويه اي نادرست قرار بگيرد و فشار زيادي روي دندان‌هاي مجاور ايجاد كند. 

در صورتي كه دندان فقط به صورت جزئي رويش داشته باشد، باكتري‌ها مي‌توانند به زير لثه وارد شوند و باعث ايجاد عفونت، تورم و درد در آن شوند. اين امر معمولا شايع‌ترين علت ايجاد درد در دندان‌هاي عقل است. شما نمي‌توانيد از اين اتفاق اجتناب كنيد و فقط مي‌توانيد به موقع براي كشيدن يا جراحي دندان‌هاي عقل اقدام كنيد. 

دندان‌هاي عقلي كه رشد نمي‌كنند و پنهان مي‌مانند، مي‌توانند باعث ايجاد تومور يا كيست شوند. اگر اين كيست‌ها به موقع درمان نشوند، در دراز مدت ساير دندان‌هاي سالم را نيز تخريب مي‌كنند. همچنين استخوان فك نيز تحت تاثير اين كيست‌ها قرار مي‌گيرد. 

زود درآمدن دندان عقل نشانه چيست؟

دندان‌هاي عقل معمولا از سن هفده سالگي شروع به رشد مي‌كنند كه اين مورد به هر فرد بستگي دارد. ممكن است يك نفر در هفده سالگي يا قبل از آن دندان‌هاي عقل در حال رشد داشته باشد و فردي ديگر تا بيست و پنج سالگي هم رشد دندان‌هاي عقل را تجربه نكند. رشد دندان‌هاي عقل در هر سني بستگي به چند عامل مختلف دارد. 

برخي ژن‌ها وظيفه تعيين تعداد دندان‌ها و برخي ديگر وظيفه تعيين اندازه فك را بر عهده دارند. همين امر تعيين مي‌كند كه زمان رشد دندان‌هاي عقل براي هر فرد در چه سني باشد. اگر قبل از سن هجده سالگي رشد دندان‌هاي عقل را حس كرديد، بهتر است كه به دندانپزشك مراجعه كرده تا روش رشد آن‌ها را چك كنند. درصورت رشد نامنظم دندانپزشك پيشنهاد مي‌دهد كه آن‌ها را جراحي كنيد يا بكشيد. 

آيا همه دندان‌هاي عقل نياز به جراحي دارند؟

معمولا اگر دندان‌هاي عقل هيچ آسيبي به دندان‌هاي ديگر وارد نكنند، جراحي و كشيدن آن‌ها لازم نيست. اما چه علتي براي كشيدن دندان عقل وجود دارد؟ مهم‌ترين دليلي كه دندان‌هاي عقل نياز به كشيدن پيدا مي‌كنند، فشار آوردن به دندان‌هاي مجاور و تغيير شكل دادن آن‌هاست. 

اگر دندان‌هاي عقل پنهان و نهفته باشند، ممكن است باعث به وجود آمدن عفونت لثه و فشار آوردن به استخوان فك شوند. با اين حال، كشيدن اين دندان‌ها كاملا به خود فرد و نظر دندانپزشك بستگي دارد. اگر ترجيح مي‌دهيد كه اين دندان‌ها در جاي خود باقي بمانند، بهتر است كه به طور مرتب آن‌ها را توسط دندانپزشك بررسي كنيد. 

درمان‌هاي خانگي درد دندان عقل

برخي راه‌ها براي تسكين درد دندان عقل وجود دارد كه عبارتند از:

• استفاده از داروهاي بدون نسخه مانند آسپرين، ژلوفن و استامينوفن كه مي‌توانند درد ناحيه دهان و فك را تسكين دهند.
• شست‌وشوي دهان با آب نمك مي‌تواند تا حدي باكتري‌هاي موجود در آن ناحيه را از بين ببرد و در سلامت دهان و دندان‌هاي شما بسيار تاثيرگذار باشد.
•  اگر درد زيادي را تجربه مي‌كنيد و لثه‌هاي شما متورم شده اند، مي‌توانيد از كيسه و كمپرس يخ براي تسكين تورم استفاده كنيد. يخ مي‌تواند التهاب در اين نواحي را كاهش دهد. 

ميكروسكوپ دانش آموزي در آزمايشگاه هاي مدارس

آزمايشگاه هاي علوم در مدارس مهم ترين زنگ آموزش است كه بايد توسط مديران، آموزگاران و خود دانش آموزان بسيار جدي گرفته شود و هود لامينار  از زمان آموزش عملي در آزمايشگاه براي ساير دروس كاسته نشود. در فضاي آزمايشگاه دانش آموزان با مفاهيم عملي آنچه در كتاب هاب درسي آموخته اند آشنا مي شوند. به همين دليل است كه دروس در ذهن آن ها كاملا به صورت تصويري ثبت مي شود و مي توانند علايق خود را براي آينده تحصيلي و شغلي خود پيدا كنند. ميكروسكوپ هاي دانش آموزي ابزاري هستند كه پيچيدگي خاصي ندارند اما دانش آموزان مي توانند با استفاده از آن ها ساختارهاي كريستالي و سلول ها را درك كنند كه نقش مهمي را آموزش مفاهيم مختلف براي دانش آموزان ايفا مي كنند.  

در ادامه با ما همراه باشيد تا مشخصات ميكروسكوپ دانش آموزي مناسب مدارس ابتدايي و متوسطه را بررسي كنيم.

ميكروسكوپ هاي دانش آموزي چه ابزاري هستند؟

ميكروسكوپ ها نقش مهمي در يادگيري دانش آموزان چه در مقاطع دبستان و چه در مقاطع متوسطه دارند. دانش آموز با دنياي ابعاد ميكرو آشنا مي شود و ساختار سلول ها و موجودات ميكروسكوپي و ساختارهاي شيميايي را با چشم خود مي بيند.

به عنوان مثال دانش آموزان با مشاهده آرايش اتم ها و مولكول ها مي توانند خواص و رفتار مواد مختلف را بهتر درك كنند. همچنين با استفاده از ميكروسكوپ دانش‌آموزي، دانش‌آموزان مي‌توانند به دنياي شگفت‌انگيز سلول‌ها آشنا شوند، اندامك‌هاي مختلف آن‌ها را مشاهده كنند و نحوه عملكرد آن ها را درك كنند. آن ها مي توانند تنوع ميكروارگانيسم ها، از باكتري ها تا تك سلولي ها را مطالعه كنند و درك عميق تري از نقش آن ها در اكوسيستم و سلامت انسان به دست آورند.

ويژگي ميكروسكوپ مناسب مدارس

ميكروسكوپ هايي كه براي آزمايشگاه هاي مدارس استفاده مي شوند، عموما ساده هستند و پيچيدگي خاصي ندارند. مهم ترين ويژگي هاي ميكروسكوپ دانش آموزي بزرگ نمايي و تفكيك مناسب، قابليت تنظيم روشنايي و وضوح يا رزولوشن بالا است. ميكروسكوپ هايي مانند ميكروسكوپ CX23 با امكان تنظيم فوكوس و رزولوشن بالا از ميكروسكوپ هاي با امكانات بالا براي مدارس است. البته ميكروسكوپ هاي ساده تر نيز مناسب هستند.

 بزرگنمايي به اين اشاره دارد كه يك تصوير در مقايسه با اندازه اصلي نمونه چقدر بزرگتر به نظر مي رسد. در واقع اين پارامتر به دانش آموزان اجازه مي دهد تا ساختارهاي دقيق را با جزئيات ويژه مشاهده كنند.

منظور از روزلوشن، وضوح تصاوير است. به بيان ساده دو ساختار كنار هم با استفاده از ميكروسكوپ به وضوح قابل تفكيك است.

به همين دليل هنگام خريد ميكروسكوپ براي آزمايشگاه مدارس بايد به رزولوشن و بزرگنمايي آن توجه كنيد.

نكات كليدي هنگام خريد ميكروسكوپ دانش آموزي براي مدارس ابتدايي و متوسطه

رعايت اين نكات هنگام خريد ميكروسكوپ نيازهاي دانش آموزان و مربيان را در آزمايشگاه و در طي آموزش برطرف كند.

بزرگنمايي

بزرگنمايي بسيار مهم است. طيف بزگنمايي ميكروسكوپ بايد به اندازه اي باشد كه دانش آموزان بتوانند نمونه هاي مختلف را با جزييات ببينند تا درك كافي از دنياي اطراف خود به دست آورند.

رزولوشن يا وضوح

يك ميكروسكوپ با رزولوشن بالا تصاوير واضح را ارائه مي دهد و دانش آموزان را قادر مي سازد تا حتي كوچكترين جزئيات را با دقت ببينند. اين امر به ويژه هنگام مطالعه ساختارهاي بيولوژيكي پيچيده مهم است.

دوام

دوام در ميكروسكوپ هاي دانش آموزي بسيار مهم است. بايد مدلي را انتخاب كنيد كه در برابر استفاده مداوم دانش آموزان جوان مقاوم باشد. به دنبال ميكروسكوپ هاي ساخته شده از متريال محكم مانند قاب هاي فلزي و عدسي هاي قوي باشيد.

سهولت استفاده

سهولت استفاده نيز يك نكته مهم است. ميكروسكوپ بايد كاربرپسند با پيچ هاي ساده و در دسترس براي تنظيم فوكوس و تنظيمات بزرگنمايي باشد. اين پيچ ها مي كنند كه دانش آموزان مي توانند از تجهيزات به طور مستقل و بدون كمك مداوم آموزگاران استفاده كنند.

سيستم روشنايي مناسب

داشتن نور داخلي در ميكروسكوپ امكان مشاهده نمونه ها در شرايط مختلف نوري در آزمايشگاه مدارس را ساده تر مي كند.

با در نظر گرفتن اين ويژگي‌هاي كليدي هنگام خريد ميكروسكوپ دانش‌آموزي براي تامين تجهيزات آزمايشگاه علمي مدرسه، ابزار ارزشمندي را در اختيار دانش‌آموزان خود قرار مي‌دهيد كه از آن در آزمايش هاي مختلف استفاده مي كنند و حس كنجكاوي آن ها را در مورد دنيايي كه در آن زندگي مي‌كنيم تقويت مي‌كند.

نكاتي براي استفاده صحيح و نگهداري از ميكروسكوپ دانش آموزي

• با احتياط از ميكروسكوپ استفاده كنيد.
• مراقب اجزاي ظريف آن باشيد.
• از خش افتادن روي عدسي ممانعت كنيد.
• هنگام حمل ميكروسكوپ، آن را از پايه آن بگيريد.
• ميكروسكوپ خود را تميز نگه داريد. گرد و غبار مي تواند در ديد واضح اختلال ايجاد كنند، بنابراين به طور مرتب لنزها و سطوح را با يك پارچه نرم يا دستمال لنز پاك كنيد. از استفاده از مواد شيميايي خشن يا مواد ساينده كه مي توانند لنز را خراش دهند خودداري كنيد.
• براي مشاهده مطلوب، نور را به درستي تنظيم كنيد. تنظيم روشنايي و كنتراست به افزايش ديد و وضوح نمونه شما زير ميكروسكوپ كمك مي كند.

• زماني كه از ميكروسكوپ استفاده نمي كنيد، پوشش مخصوص را روي آن قرار دهيد تا از آلودگي هاي محيطي مانند گرد و غبار يا رطوبت محافظت شود.

يكي از الزامات قانوني ثبت علامت تجارتي، اخذ كارت بازرگاني فوري  اجباري نبودن آن است (در برخي موارد) و اصولاَ ثبت علايم تجارتي اختياري است زيرا ثبت علائم موجب مي شود كه صاحبان علامت از حمايت قانون برخوردار شود. بنابراين لزومي براي اجباري كردن آن از طرف مقنن به نظر نمي رسد.

به موجب تبصره ماده 1 قانون ثبت علائم و اختراعات، مصوب 1/4/1310 "داشتن علامت تجارتي اختياري است مگر در مواردي كه دولت آن را الزامي قرار دهد."

ماده 2 قانون مذكور نيز اشعار دارد: "حق استعمال انحصاري علامت تجارتي فقط براي كسي شناخته خواهد شد كه علامت خود را به ثبت رسانيده باشد."

طبق مصوبه ارديبهشت ماه 1328 هيات وزيران نيز ثبت علامات مربوط به اجناس دارويي و طبي و مواد غذايي را بشرح ذيل اجباري نموده است:

1- داروهاي اختصاصي مورد استعمال طبي يا بيطاري كه با نسخه پزشك يا بدون آن مصرف مي شود.
2- مواد غذايي كه در لفاف و يا ظروف و به اسم مشخصي باشند مانند كنسرو مواد غذايي،آردهاي مخصوص،چاي هاي مختلف،كاكائو،شكلات،آب نبات،پنير،شير،مربا،ترشي،كره و روغن هاي مختلف و غيره
3- مشروباتت غير الكلي، آب هاي معدني يا گازدار،شربت،آب هاي ميوه و انواع نوشابه ها كه در تحت اسم و ظروف مشخص به معرض فروش گذارده مي شود.
4- لوازم آرايش و وجاهت كه براي استعمال مستقيم بر روي بدن انسان بكار مي رود،مانند صابون،خمير،پودر،محلول عطريات،ادكلن و غيره

اجناس بالا اعم از آنكه در داخل ايران ساخته يا در خارج ساخته و وارد كشور شود و در بازار تحت اسم مشخصي كه بر روي برچسب آن زده مي شود به معرض فروش قرار گيرد، بايد داراي علامت صنعتي يا تجارتي به ثبت رسيده بوده و در روي برچسب نكات ذيل تصريح شود:

الف-اسم تجارتي و نشاني سازنده جنس با قيد كشور مبداء
ب-شماره ثبت در ايران
ج-شماره و تاريخ اجازه وزارت بهداري در مورد ساخت يا توزيع آن در ايران

كلمه يا عباراتي كه به همراه علامت تجاري بكار برده مي شود بايد به زبان فارسي نوشته شود. استفاده از حروف لاتين نيز بشرطي مجاز است كه اندازه آن ها از اندازه حروف فارسي كوچكتر باشد.

علايم ممنوع:
ثبت علايم تجارتي، صنعتي و خدمات داراي محدوديت قانوني است. قانون ثبت علايم و آيين نامه اصلاحي اجرايي مصوب سال 1337 ثبت علايم زير را ممنوع نموده است:

1-علايم رسمي، دولتي و مملكتي-نظير پرچم ايران، علايم وزارتخانه ها، هلال احمر، علايم نيروهاي مسلح و...
2-علايمي كه قبلاَ خود يا مشابه آن به ثبت رسيده باشد.
3-علايم منافي عفت عمومي و نظم و انضباط اجتماعي
4-علايمي كه داراي اسم و عبارت عمومي باشد و دولت استعمال آن را تحت علامت تجارتي منع كرده باشد.

مطابق ماده 5 قانون ثبت علايم و اختراعات ايران، ثبت علامت ذيل ممنوع است:
1-پرچم مملكتي ايران و هر پرچم ديگري كه دولت ايران استعمال آن را به طور علامت تجارتي منع كند و همچنين مدال ها و نشان ها و انگ هاي دولت ايران.
اين نشان ها مربوط به ملت و كشور است و قابل تملك خصوصي نمي باشد. حتي پرچم ساير ملل را نيز نمي توان به عنوان علامت تجارتي مورد استفاده قرار داد. وزارت امور خارجه نمونه هايي از پرچم كشورهاي مختلف را به اداره ثبت مي فرستد تا از ثبت علايمي كه مانند آن ها باشد خودداري شود. مدال ها و نشان ها نيز چون در موارد مخصوصي در مقابل خدمات برجسته به اشخاص داده مي شود هر كس نمي تواند آن ها را مورد استفاده قرار دهد.

انگ علامتي است كه بر روي فلزات قيمتي براي تعيين عيار آن مي زنند و اگر كسان ديگر آن را بكار برند خاصيت آن كه تضمين عيار فلزات از طرف مقام رسمي است از بين مي رود و علاوه بر آن اشخاص استفاده جو ممكن است آن ها را بر روي فلزات ارزان قيمت نقش كنند و باعث فريب مشتريان گردند و از اين لحاظ قوانين جزايي براي كساني كه مرتكب چنين اعمالي شوند مجازاتي پيش بيني نموده است.

2.كلمات و يا عباراتي كه موهم انتساب به مقامات رسمي ايران باشد از قبيل دولتي و امثال آن
علامت علاوه بر اينكه مشخص جنسي است اغلب اوقات معرف سازنده آن نيز مي باشد و علامتي كه در آن كلماتي بكار مي رود كه مشتري را نسبت به سازنده يا مبدا جنس فريب دهد جايز نيست زيرا استعمال چنين كلماتي ممكن است باعث شود كه مصرف كننده تصور كند كالاي مورد علامت به وسيله مقامات مزبور ساخته شده است.

3.علايم موسسات رسمي مانند هلال احمر و نظاير آن
بعضي از علامات جنبه ي بين المللي پيدا كرده و با وجود آنكه علامت تجارتي تلقي مي شوند چون براي موسسات رسمي و در موارد مخصوصي استعمال مي شوند و موسساتي كه آن ها را استعمال مي كنند داراي مزايايي مخصوصي مي باشند استفاده از اين علايم به عنوان علامت تجارتي جايز نيست زيرا ممكن است از اين علايم سوء استفاده شود.

4.علايمي كه مخل انتظامات عمومي يا منافي عفت باشد.
به طور كلي كلماتي كه باعث لكه دار شدن عفت عمومي مي شود و يا كلماتي كه مردم را به شورش يا عصيان دعوت مي كند را نمي توان به عنوان علامت انتخاب نمود.قانون ممنوعيت به كارگيري اسامي،عناوين و اصطلاحات بيگانه مصوب 14/9/75 در ماده واحده و تبصره هاي 5 و 8 و 9 آن،استفاده از واژه ها و علايم بيگانه بر روي كليه توليدات داخلي را ممنوع اعلام كرده است:"ماده واحده به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسي به عنوان يكي از اركان هويت ملي ايران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ اسلامي، دستگاه هاي قانونگذاري، اجرايي و قضايي كشور و سازمان ها،شركت ها و موسسات دولتي و كليه شركت هايي كه شمول قوانين و مقررات بر آن ها مستلزم ذكر نام است و تمامي شركت ها،سازمان ها و نهادهاي مذكور در بند (د) تبصره 22 قانون برنامه دوم توسعه موظفند از به كار بردن كلمات و واژه هاي بيگانه در گزارش ها و مكاتبات، سخنراني ها، مصاحبه هاي رسمي خودداري كنند و همچنين استفاده از اين واژه ها بر روي كليه توليدات داخلي اعم از بخش هاي دولتي و غير دولتي كه در داخل كشور عرضه مي شود ممنوع است.

لذا مي توان گفت هر علامتي كه مخالف قانون باشد يا باعث فريب خريدار شود مخالف نظم عمومي است و به اين ترتيب مي بايست از ثبت علايمي كه مشتري را نسبت به نوع جنس گمراه مي كند جلوگيري نمود. مثلاَ اگر كسي دارويي به بازار عرضه كند كه داراي علامتي باشد كه تصور شود داراي ويتامين است ولي اصولاَ داروي مزبور فاقد ويتامين باشد ثبت چنين علامتي ممنوع تلقي مي شود.

راجع به علائم منافي عفت قوانين جزايي نيز استعمال آن ها را منع نموده و مجازاتي براي كساني كه آن ها را استعمال نمايند پيش بيني نموده است.

حقوق ناشي از ثبت علامت، مدت اعتبار و تمديد آن به شرح زير است:
الف-استفاده از هر علامت كه در ايران ثبت شده باشد،توسط هر شخص غير از مالك علامت،مشروط به موافقت مالك آن مي باشد.

ب-مالك علامت ثبت شده مي تواند عليه هر شخصي كه بدون موافقت وي از علامت استفاده كند و يا شخصي كه مرتكب عملي شود كه عادتاَ منتهي به تجاوز به حقوق ناشي از ثبت علامت تجاري گردد، در دادگاه اقامه دعوي نمايد. اين حقوق شامل موارد استفاده از علامتي مي شود كه شبيه علامت ثبت شده است و استفاده از آن براي كالا يا خدمات مشابه، موجب گمراهي عموم مي گردد.

ج-حقوق ناشي از ثبت علامت، اقدامات مربوط به كالاها و خدماتي را كه توسط مالك علامت يا با موافقت او به كشور وارد و در بازار ايران عرضه مي گردد شامل نمي شود.

د-مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن مي باشد.اين مدت با درخواست مالك آن براي دوره هاي متوالي ده ساله با پرداخت هزينه ي مقرر،قابل تمديد است. يك مهلت ارفاقي شش ماهه كه از پايان دوره شروع مي شود،براي پرداخت هزينه ي تمديد، با پرداخت جريمه تاخير در نظر گرفته مي شود.

هر ذي نفع مي تواند از دادگاه، ابطال ثبت علامت را درخواست نمايد.ابطال ثبت يك علامت از تاريخ ثبت آن موثر است و آگهي مربوط به آن نيز در اولين فرصت ممكن منتشر مي شود.

هر ذي نفع كه ثابت كند  مالك علامت ثبت شده شخصاَ يا به وسيله شخصي كه از طرف او مجاز بوده است، آن علامت را حداقل به مدت سه سال كامل از تاريخ ثبت تا يك ماه قبل از تاريخ درخواست ذي نفع استفاده نكرده است، مي تواند لغو آن را از دادگاه تقاضا كند. در صورتي كه ثابت شود قوه ي قهريه مانع استفاده از علامت شده است، ثبت علامت لغو نمي شود.

https://danasabt.ir/

علامت تجارتي پس از آنكه به ثبت رسيد انحصاري است و مخصوص كساني است كه آن را به ثبت رسانيده اند و تجار و افراد حقيقي و حقوقي حق استفاده از آن را ندارند و اگر شخصي آن را جعل نموده و يا به هر نحوي كه به حقوق و منافع آن ها ضرري وارد شود به كاربرد مجرم شناخته مي شود و برابر قانون مجازات مي گردد.

كاليبراسيون اتوكلاو چگونه انجام مي شود؟

اتوكلاو هاي آزمايشگاهي با ايجاد شرايط فشار و دماي بالا و توليد بخار، مي توانند تجهيزات آزمايشگاهي را استريل كنند. سكوبندي ازمايشگاهي وجود اتوكلاو ها در آزمايشگاه هاي تحقيقاتي، مراكز پزشكي و اتاق هاي عمل، مطب هاي دندان پزشكي و هر مكاني كه آلودگي هاي ميكروبي باعث نگراني باشند، واجب است.

تنها روش استريليزاسيون استفاده ار اتوكلاو نيست. مي توانيد براي مقايسه مقاله روش هاي مختلف استريليزاسيون را مطالعه كنيد.  

اتوكلاو ها درابعاد مختلفي موجود هستند. معمولا اتوكلاو هاي مطب هاي دندان پزشكي و آزمايشگاه هاي تحقيقاتي در اندازه هاي رو ميزي هستند و اتوكلاو هاي بيمارستاني گنجايش بيشتري دارند.

اتوكلاو ها در برخي از ويژگي ها مانند حجم، ميزان دما و فشار مي توانند متفاوت باشند. اما تمام انواع اين دستگاه ها داراي گيج دما، فشار و تايمر هستند. كاليبراسيون دوره اي گيج هاي دما، فشار و تايمر براي استريليزاسيون مناسب، از اهميت بالايي برخوردار است. اين مقاله كليات نحوه كاليبراسيون اتوكلاو ها و نگه داري آن ها را شرح مي دهد.

چرا كاليبراسيون دوره اي اتوكلاو اهميت دارد؟

اتوكلاو دستگاه بسيار دقيقي است و به همين دليل كاليبراسيون مناسب آن بسيار مهم است. براي انجام فرايند كاليبراسيون اتوكلاو نياز به استفاده از تجهيزات دقيق وجود دارد تا صحت نتايج به دست آمده تضمين شود.

كاليبراسيون اتوكلاو ها ضروري است زيرا فرآيند استريليزاسيون به دما و فشار بالا بستگي دارد.

اتوكلاوي كه به اندازه كافي گرم نمي شود يا فشار بخار مناسب را ايجاد نمي كند، بسيار كمتر از آن چه انتظار مي رود موثر است كه اين موضوع براي استريليزاسيون تجهيزات كاملا خطرناك است.

بنابراين توصيه مي شود حداقل هر 6 ماه يك بار كاليبره بودن دستگاه مورد آزمايش قرار گيرد.

روش هاي كاليبراسيون اتوكلاو

مراجع مختلف توصيه هاي متفاوتي درباره فواصل كاليبراسيون دارند. گفته مي شود پس از هر 40 ساعت روشن بودن دستگاه، نحوه عملكرد دستگاه بررسي شود.

كاليبراسيون تايمر اتوكلاو: تايمر روي اتوكلاو را براي يك سيكل كامل تنظيم كنيد. يك كرنومتر آماده روشن كردن داشته باشيد. كرنومتر و تايمر را همزمان روشن كنيد. اگر زمان ثبت شده با كرنومتر و تايمر اتوكلاو مطابقت نداشت، مجددا آزمايش را تكرار كنيد. اختلاف بين كرنومتر و تايمر اتوكلاو را به عنوان ضريب تصحيح ثبت كنيد.

كاليبراسيون دمايي اتوكلاو: يك دما سنجي كه حدكثر دما را ثبت مي كند، در كنار سنسور دمايي داخلي قرار دهيد. اتوكلاو را روشن و دما را روي حداكثر مقدار تنظيم كنيد. دما را يادداشت كنيد. پس از خنك شدن اتوكلاو، دما سنج را خارج و دما را ثبت كنيد. اگر بين دو دماي ثبت شده اختلافي وجود داشت، اين اختلاف را به عنوان ضريب تصحيح در نظر بگيريد.

كاليبراسيون فشار اتوكلاو: قبل از اين كه فشار را بررسي كنيد، دما و تايمر را كاليبره كنيد. طبق معمول اتوكلاو را روشن كنيد. زماني كه دما به 121 درجه سانتي گراد رسيد، گيج فشار بايد psi 15 را نشان دهد. اين مقدار را روي گيج علامت بزنيد تا اگر اختلافي وجود داشت، با ضريب تصحيح، اصلاح كنيد.

كاليبراسيون اتوكلاو به وسيله نشانگر بيولوژيكي:   پنج نشانگر باسيلوس استريوترموفيلوس را در پنج مكان مختلف در محفظه قرار دهيد. دستگاه را روشن كنيد و در دماي 121 درجه سانتي گراد با فشار psi 15 به مدت 15 دقيقه اتوكلاو كنيد. پس از كشت نمونه ها، با توجه به نتايج درميابيد كه ضد عفوني كامل انجام شده است يا خير.

چگونه مي توان گواهي كاليبراسيون اتوكلاو دريافت كرد؟

شركت هاي بسياري كه داراي تاييديه هاي مربوطه از سازمان ملي استاندارد هستند، مي توانند فرايند كاليبراسيون را اجرا كنند. اما بايد توجه داشت گواهي صادره از شركت هاي مجاز معتبر است و گواهي كه شركت هاي فرعي ارائه مي دهند، هيچ گونه ارزش قانوني ندارند.

كاليبراسيون اتوكلاو پارامتر هاي دما، فشار و زمان را مورد بررسي قرار مي دهد. به عبارت ديگر با استفاده از روش هاي گفته شده در استاندارد هاي بين المللي ISO 17025 رسيدن محفظه به دما و فشار لازم در زمان معين مورد آزمايش قرار مي گيرد.

پس از اتمام موفقيت آميز فرايند كاليبراسيون، گواهي كاليبره بودن دستگاه دريافت مي شود كه براي مدت معيني معتبر است. اما اين گواهي تنها تاييد مي كند كه دستگاه و كنترلر ها به درستي كار مي كنند و اين اطمينان را ايجاد نمي كند كه تجهيزات قرار داده شده در اتوكلاو واقعاً به دما، فشار و زمان مشخص شده مي رسند يا خير. براي تاييد اين موضوع آزمايش هاي ديگري بايد انجام داد كه به عنوان نمونه يك مورد را شرح داديم.

در محيط هايي كه انواع آلودگي هاي ميكروبي مي توانند بسيار خطر ساز باشند، استفاده از اتوكلاو ها براي ضد عفوني كردن ابزار و وسايل ضروري است. با كاليبره بودن دستگاه اطمينان خاطر داريد كه استريل شدن تجهيزات به درستي انجام مي شود و آلودگي از اين طريق منتقل نمي شود.

ماده يك قانون شركت هاي تعاوني، شركت تعاوني را به شرح ذيل تعريف مي كند: "شركت تعاوني شركتي است كه براي مدت نامحدود به منظور رفع احتياجات مشترك شركاء و بهبود وضع مادي و اجتماعي آنان براي يك يا چند منظور تشكيل مي شود؛ثبت شركتها از جمله انجام خدمات عمومي و هرگونه فعاليت مربوط به توليد محصولات كشاورزي و صنعتي، تهيه و طبقه بندي و نگاهداري و تبديل و فروش محصولات مزبور، تهيه و توزيع هر نوع كالا و لوازم مورد نياز زندگي و حرفه اي آنان، تحصيل وام و اعتبار براي شركاء، اقدام به عمليات ساختماني و ايجاد مسكن، بيمه محصولات و حيوانات، قبول نمايندگي موسسات و كارخانجات وابسته به فعاليت هاي مذكور در فوق، خريد سهم الشركه شركت هاي مشابه و امثال منظورهاي مذكور".

شركت هاي تعاوني اصولاَ بر سه نوع مي باشند:
1-شركت هاي تعاوني توليد
2-شركت تعاوني مصرف
3-شركت تعاوني اعتبار

قانون تجارت ايران فقط دو نوع شركت تعاوني پيش بيني كرده است؛ شركت تعاوني توليد كه طبق ماده 190، "شركتي است كه بين عده اي از ارباب حرف تشكيل مي شود و شركاء مشاغل خود را براي توليد و فروش اشياء يا اجناس به كار مي برند" و شركت تعاوني مصرف كه طبق ماده 192 قانون تجارت عبارت است از: شركتي كه براي مقاصد ذيل تشكيل مي شود:
1-فروش اجناس لازمه براي مصارف زندگي اعم از اينكه اجناس مزبور را شركاء ايجاد كرده است.
2-تقسيم نفع و ضرر بين شركاء به نسبت خريد هر يك از آن ها

شركت تعاوني اعتبار در قانون تجارت ايران پيش بيني نشده است، ولي در قانون شركت هاي تعاوني پيش بيني شده است و عبارت است از شركتي كه بين عده اي تشكيل مي شود، براي آنكه بتوانند با شرايط مناسبي اعتباراتي تحصيل نمايند تا شركت بتواند با شرايط سهل تري به شركاء خود وام و اعتبار دهد.

از جمله مزاياي ايجاد شركت تعاوني :

1- مبالغي كه در پايان هر سال به شركاء پرداخت مي شود از ماليات معاف خواهد بود. البته در مورد معافيت هاي مالياتي لازم است نكات ذيل مورد توجه قرار گيرد:
شركت و اتحاديه تعاوني داراي شخصيت حقوقي بوده، بنابراين مكلف هستند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زيان سال مالي متكي به دفاتر قانوني خود بوده، بنابراين مكلف هستند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زيان سال مالي متكي به دفاتر قانوني خود را حداكثر تا آخر تيرماه هر سال به حوزه مالياتي مربوط تسليم كنند و ماليات معاف گرفته را پرداخت نمايند. قانون ماليات هاي مستقيم مصوب 1366 براي تعاوني ها معافيت هاي مالياتي ذيل را در نظر گرفته است:

-اتحاديه هاي تعاوني از پرداخت ماليات درآمد حاصل از حق عضويت دريافتي از اعضا معاف هستند.

• شركت هاي تعاوني مصرف و تعاوني مسكن كاركنان موسسات دولتي و غير دولتي
• شركت تعاوني صيادان
• شركت تعاوني دانشجويان و تعاوني دانش آموزان
• شركت هاي تعاوني توليد روستايي مشروط به اين كه متشكل از ساكنان روستا باشد.

معافيت تعاوني شركت هاي تعاوني مصرف و مسكن كاركنان موسسات دولتي و غير دولتي از ماليات، مشروط بر اين است كه طبق اساسنامه منحصراَ براي كاركنان يك موسسه تشكيل شده و فقط مجاز به تامين كالا و مسكن براي اعضا باشند.

2- مطالبات شركت هاي تعاوني از اعضا جزء مطالبات ممتاز محسوب مي شوند.به عبارت ديگر، اگر يكي از مشتريان شركت ورشكست گردد، در مرتبه اول شركت تعاوني مي تواند طلب خود را از دارايي بدهكار وصول كند.
همچنين، شركت هاي تعاوني از پرداخت حق الثبت و تمبر سهام و ماليات بر درآمد معاف مي باشند.
شركت هاي تعاوني در ايران از لحاظ تاسيس و تشكيلات و اداره جز در مورد اصول ذيل كه در قانون شركت هاي تعاوني تصويب شده است، تابع اصول شركت هاي سهامي مي باشند.

1-تبصره ماده 1 قانون شركت هاي تعاوني حداقل شركاء را هفت نفر تعيين نموده ولي عملاَ تعداد شركاي شركت هاي تعاوني خيلي بيشتر است. ذكر حداقل براي آن است كه اشخاص معدودي نتوانند براي استفاده از مزاياي شركت هاي تعاوني، شركت تجاري خود را به صورت شركت تعاوني مصرف نمايد.

2-شركاء شركت تعاوني صرف نظر از تعداد سهامي كه در اختيار دارند، داراي حقوق و وظايف مساوي مي باشند (اصل هر عضو يك راي يا  اصل اداره دموكراتيك)

https://danasabt.ir/2023/09/17/%D8%A7%D8%AE%D8%B0-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C/

3-شركت هاي تعاوني موظف هستند هر سال قسمتي از سود ويژه خود را حداكثر 5% به عنوان اندوخته احتياطي و حداقل 5% به عنوان ذخيره قانوني و 4% حق تعاون و آموزش را كنار بگذارند. البته ذخيره قانوني تا ميزان يك چهارم معدل سرمايه سه سال اخير الزامي است و تعاوني ها مي توانند تا حداكثر يك دوم ذخيره قانوني را براي افزايش سرمايه خود به كار گيرند.